بررسی عددی نوسانات آب زیرزمینی متاثر از تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز رودخانه خرم آباد

تغییر اقلیم می تواند اثرات قابل توجهی بر منابع آب های سطحی و زیرزمینی منطقه ای و جهانی داشته باشد. گرم شدن آب و هوا بزرگ ترین چالش آینده برای هیدروسفر و جامعه انسانی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. این مطالعه اثر تغییر اقلیم را بر روی آبخوان دشت مرکزی خرم آباد موردبررسی قرار می دهد. بدین منظور متغیرهای اقلیمی دما و بارش با استفاده از مدل های GCM و LARS-WG برای یک دوره پایه ۴۵ ساله (سال آبی ۱۳۵۱-۱۳۵۰ تا ۱۳۹۵-۱۳۹۴) بررسی و ریز مقیاس نمایی شد. سپس مقادیر دما و بارش برای یک دوره ۳۰ ساله (۱۴۰۴-۱۴۰۳ تا ۱۴۳۳-۱۴۳۲) تحت سناریوهای اقلیمی ssp۱.۲.۶، ssp۲.۴.۵ و ssp۵.۸.۵ پیش بینی شد. شبیه سازی بارش-رواناب در حوضه آبریز خرم آباد با استفاده از مدل IHACRES انجام شد. مدل جریان آب زیرزمینی دشت مرکزی خرم آباد نیز با استفاده از کد MODFLOW برای یک دوره ۱۲۰ ماهه (مهر ۱۳۸۹- شهریور ۱۳۹۹) واسنجی و برای یک دوره ۳۶ ماهه (مهر ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۲) صحت سنجی شد. با توجه به نتایج میزان بارش در دوره آتی نسبت به دوره پایه در سناریوهای ssp۱.۲.۶، ssp۲.۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۴۲.۶، ۴۷ و ۶۱.۹ میلی متر کاهش می یابد. مقدار میانگین سالانه دماهای حداقل و حداکثر نیز در هر سه سناریو افزایش می یابد. پس از واسنجی مدل (IHACRES) ، NSE=۰.۷۴ ، RMSE=۱.۴۶ و ۰.۶۴=R۲ به دست آمد. طبق نتایج میزان دبی پیش بینی شده برای رودخانه خرم آباد در دوره آتی نسبت به دوره پایه تحت سناریوی (ssp۱.۲.۶) ۲.۳۸  مترمکعب بر ثانیه افزایش و در سناریوهای ssp۲.۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۰.۴۲ و ۰.۹۴ مترمکعب بر ثانیه کاهش می یابد. میانگین بیلان ۳۰ ساله آبخوان تحت سناریوهای ssp۱.۲.۶، ssp۲.۴.۵ و ssp۵.۸.۵ به ترتیب ۲۷۴۹۴.۵، -۱۲۳۳۵.۳- و ۴۱۸۲۳.۳- مترمکعب به دست آمد. سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت مرکزی خرم آباد نیز در دوره آتی کاهش خواهد یافت.

Keywords:

Central Plain of Khorramabad , Climate Change , CMIP۶ , IHACRES model , MODFLOW model. , دشت مرکزی خرم آباد , تغییر اقلیم , CMIP۶ , مدل IHACRES , مدل MODFLOW.