Structural analysis of indicators of the model of resilience of new cities with an emphasis on sustainability (Study case: Sahand New City)

اخیرا، نظریه های مرتبط با مدیریت بحران و رویکردهای نوین در پایداری شهری به دنبال ساخت شهرهای تاب آور در برابر انواع بحران ها و مخاطرات طبیعی بوده و ضرورت توجه به مفهوم تاب آوری شهر به عنوان مفهومی نسبتا جدید و پیچیده که شامل ابعاد و مولفه های مختلف کالبدی-فضایی و زیرساختی، زمینه های اقتصادی، ساختار اجتماعی-فرهنگی و ... می شود را بیش از پیش نمایان ساخته است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل ساختاری شاخص های الگوی تاب آوری شهرجدید سهند با تاکید بر پایداری می باشد. برای وصول بدین هدف از مطالعات توصیفی-تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه(استفاده از نظر خبرگان و متخصصین) و تحلیلهای ساختاری در محیط نرم افزاری استفاده شد. این مقاله ازلحاظ هدف، توسعه ای-کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. در تحقیق حاضر نخست مروری بر ادبیات نظری انجام شده و در مرحله بعد با روش دلفی و نظرخواهی تعداد ۲۵ نفر ازخبرگان و متخصصین، مهمترین متغیرها، استخراج شد. محاسبات مربوط به ماتریس مستقیم و غیرمستقیم متغیرها، از طریق نرم افزار میک مک انجام شد. هشتاد و چهار متغیر در ۹ بعد حوزه/زمینه(حوزه کالبدی-فضایی شهر، حوزه دسترسی و زیرساختی، حوزه اجتماعی شهر، حوزه اقتصاد شهری، حوزه زیست محیطی، حوزه برنامه ریزی، مدیریتی و نهادی شهری، حوزه سیاست، حکمرانی و حکمروائی شهری، حوزه امنیت شهر، حوزه شرایط روانی شهروندان) تعیین شد. یافته ها نشان داد که بیشترین تاثیرگذاری در بین متغیرها به ترتیب مربوط به «کیفیت بناهای شهری»، «عمر بنا(سال)»، «میزان تورم»، «فاصله از کانون های خطر»، «کیفیت زیرساخت ها و بناهای شهری»، «شبکه معابرو معابر دسترسی(کمی و کیفیت معابر)»، «میزان آگاهی و دانش شهروندان از بحران ها»، «فاصله از گسل و مخاطرات محیطی(سیل، زلزله و...)»، «سلامت جسمی و روانی شهروندان»، «مدیریت یکپارچه»، «قانون مداری در نهادهای عمومی شهر»می باشد. همچنین تحلیل اثر وابستگی و تاثیرگذاری مستقیم متغیر های تاب آوری در شهر جدید سهند با در نظر گرفتن قوی ترین اثرات مستقیم بین متغیر ها نشان داد متغیرهای تاثیرگذار، بر تعداد زیادی از متغیرها تاثیر نداشته در عین حال، تعداد متغیرهایی که از تعداد زیادی متغیر تاثیر می پذیرند، بسیار زیاد می باشد. حاکمیت چنین شرایطی و همچنین کمبود متغیرهای کلیدی و استراتژیک تاثیرگذار در تاب آوری شهر جدید سهند نشان می دهد آینده ی تاب آوری شهر جدید سهند، ناپایدار خواهد بود.

Keywords:

New cities , structural analysis , indicators of resilience , sustainability , new city of Sahand , شهرهای جدید , تحلیل ساختاری , شاخص های تاب آوری , پایداری , شهر جدید سهند