بررسی واکنش های فیزیولوژیکی چند ژنوتیپ چغندرقند در سطوح مختلف تنش شوری

شوری از مهم­ترین تنش­های محیطی است که گسترش روزافزون آن، رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می­دهد، در این راستا شناسایی ارقام چغندرقند متحمل به تنش شوری جهت بهبود واکنش های فیزیولوژیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین منظور پژوهشی جهت بررسی ویژگی های فیزیولوژیکی ژنوتیپ­های چغندرقند تحت تنش شوری در سال ۱۳۹۹ انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی تحت شرایط گلخانهای انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ژنوتیپ های مختلف چغندرقند (۹ ژنوتیپ) به عنوان فاکتور اول و تنش شوری به عنوان فاکتور دوم در چهار سطح (شاهد و ۴، ۸ و ۱۲ دسیزیمنس بر متر) بودند. نتایج نشان داد که اثرات تنش شوری بر محتوای کلروفیل، پروتئین محلول، محتوای پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز) ارقام مختلف چغندرقند معنی دار بود. سطوح بالاتر تنش شوری (۱۲ دسی زیمنس بر متر) موجب افزایش معنی دار پروتئین محلول، محتوای پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز نسبت به سایر سطوح تنش شوری و تیمار شاهد شد. در­حالی­که، بیش ترین محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل در رقم شماره ۱۵ و ۴ در تیمار عدم اعمال تنش شوری مشاهده شد. در ژنوتیپ­های مورد مطالعه، ژنوتیپ های شماره ۶، ۱۵ و ۲۰ از بیش ترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در شرایط تنش شوری ۱۲ دسی زیمنس بر متر برخوردار بودند. لذا، در سطوح بالاتر تنش شوری، ارقام مقاوم چغندرقند با بهبود محتوای اسمولیت های سازگار و فعالیت های آنتی اکسیدانی از طریق حقظ ساختار غشا از کاهش محتوای رنگدانه های فتوسنتزی جلوگیری می کنند.

Keywords:

Antioxidant enzymes , Proline , Salinity stress , Sugar beet , آنزیم های آنتی اکسیدانی , پرولین , تنش شوری , چغندرقند