مقایسه علف کش فنوکساپروپ پی اتیل + متری بوزین با برخی علف کش های متداول در مزارع گندم (Triticum aestivum L.)

سابقه و هدف: علف های هرز یکی از مهمترین عوامل محدود کننده زیستی در تولید گیاهان زراعی است؛ مقدار خسارت علف های هرز در مزارع گندم ایران ۲۵ تا ۳۰ درصد گزارش شده است. همچنین، کاربرد علف کش ها، مهمترین روش کنترل علف های هرز در غلات می باشد. کاهش تناوب زراعی و افزایش بی رویه مصرف علف کش ها سبب گسترش گونه های سخت کنترل مانند چچم سخت (Lolium rigidum Gaudin) در مزارع شده است. استفاده از علف کش های پیش مخلوط یکی از متداول ترین روش ها برای افزایش کارایی علف کش ها و گسترش طیف کنترل علف های-هرز به شمار می رود. این آزمایش با هدف بررسی کارایی علف کش پیش مخلوط فنوکساپروپ پی اتیل + متریبوزین در کنترل علف های هرز مزراع گندم در مناطق مختلف انجام شد.مواد و روشها: این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۰ تیمار و ۴ تکرار در چهار منطقه کرج، شهرکرد، کرمانشاه و داراب در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد بروموکسینیل+ ام سی پی آ (برومایسید ام آ، ۴۰% EC) + کلودینافوپ پروپارجیل (تاپیک، ۸% EC) به ترتیب به مقدار ۵/۱ + ۱ لیتر در هکتار، تری بنورون متیل (گرانستار، ۷۵% DF) به مقدار ۲۰ گرم در هکتار + تاپیک به ترتیب به مقدار ۱ لیتر در هکتار، بروموکسینیل+ ام سی پی آ (برومایسید ام آ) + فنوکساپروپ پی اتیل+ مفن پایر دی اتیل (پوماسوپر، ۷.۵% EW) به ترتیب به مقدار ۵/۱ + ۱ لیتر در هکتار، مزوسولفورون متیل+ یدوسولفورون متیل سدیم+ مفن پایر دی اتیل (آتلانتیس، ۱.۲% OD) به مقدار ۵/۱ لیتر در هکتار، مزوسولفورون متیل+ یدوسولفورون متیل سدیم+ دیفلوفنیکان+ مفن پایر دی اتیل (اتللو، ۶% OD) به مقدار ۶/۱ لیتر در هکتار، متریبوزین (سنکور، ۷۰% WP) به مقدار ۸۰۰ گرم در هکتار، فنوکساپروپ پی اتیل+ متریبوزین (به اختصار فنومتری، ۲۱.۳۷% EC) به مقدار ۸/۰، ۱ و ۲/۱ لیتر در هکتار و شاهد وجین دستی بودند.یافته ها: علف های هرز غالب مناطق مختلف آزمایش دارای ۱۲ گونه بودند؛ که شامل یولاف وحشی زمستانه در سه منطقه کرج، کرمانشاه و شهرکرد، پیچک در داراب و کرمانشاه، خاکشیر ایرانی در کرج و شهرکرد و چچم در کرج و داراب مشترک بودند. سایر علف های هرز غالب به ترتیب شامل گل گندم و چاودار در شهر کرد، بی تی راخ و غربیلک در کرمانشاه، گلرنگ وحشی و یونجه زرد در داراب، شاه تره و شیر تیغک در کرج بودند. نتایج نشان داد، کاربرد تیمارهای علف کش سبب کاهش معنی دار تراکم و وزن خشک گونه های علف های هرز و افزایش معنی دار عملکرد دانه گندم شدند. همچنین، با افزایش مقادیر کاربرد علف کش فنومتری کارایی کنترل علف های هرز در مناطق مختلف افزایش یافت. کاربرد علف کش فنومتری (۲/۱ لیتر در هکتار) توانست تراکم علف های هرز شاه تره و شیر تیغک (۹۲ درصد)؛ یولاف وحشی زمستانه، گلرتگ وحشی و یونجه زرد (۴۵ تا ۵۵ درصد)؛ پیچک، خاکشیر ایرانی، چچم سخت، غربیلک (۳۵ تا ۴۵ درصد) و گونه های گل گندم، بی تی راخ و چاودار (کمتر از ۲۰ درصد) کاهش دهد؛ درمقابل، عملکرد دانه ی گندم (۵ تا ۱۰ درصد) در مناطق مختلف افزایش یافت. مطلوب ترین تیمار در کنترل چچم سخت از کابرد علف کش سنکور (۷۵ تا ۸۰ درصد) حاصل شد. در مجموع، گونه های چاودار، چچم سخت، گل گندم و پیچک به ترتیب سخت تر از گونه های دیگر کنترل شدند. همچنین، تاثیر علف کش اتللو در چهار منطقه آزمایش مطلوب تر از سایر علف کش ها بود و عملکرد دانه را ۱۴ تا ۱۹ درصد افزایش داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج چهار منطقه ی آزمایش، کارایی علف کش فنومتر در کنترل گونه های علف هرز (بجر شاه تره و شیر تیغک) کمتر از سایر علف کش ها بود. بنابراین، علف کش فنومتر به دلیل بودن محدودیت در طیف کنترل علف های هرز و عدم کارآیی مطلوب در کنترل اغلب گونه های آزمایش، در مقادیر استفاده شده قابل توصیه نیست.

مقایسه علف کش فنوکساپروپ پی اتیل + متری بوزین با برخی علف کش های متداول در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) Keywords:

دشوار کنترل , کارایی علف کش , کاهش وزن خشک علف هرز