دلالت های متعارض دموکراسی اسلامی :از تئودموکراسی تادولت اسلامی مدنی

تاریخ تحول نظریه های دموکراسی اسلامی از وجود یک دوگانگی درخصوص نحوه تفسیر رابطه میان حاکمیت الهی و اقتدار مردمی حکایت می کند. پرسش این است که این دوگانگی چگونه بر مفهومپردازی ها از دموکراسی اسلامی تاثیر می گذارد؟ فرضیه مقاله حاضر این است که انگارهی اقتدار الهی - مردمی (به عنوان بنیاد دموکراسی اسلامی ) می تواند حامل دو برداشت متعارض در خصوص مفهوم دموکراسی اسلامی باشد: مکانیسم » ابزاری حکومت دینی « و »حکومت عرفی با ملاحظه ی هنجارهای بنیادی دینی .« تبیین این فرض با توسل به دو نسل از نظریه پردازی اهل سنت به عنوان مصادیق این دوگانه صورت می گیرد: الگوی »تئودموکراسی « ابوالاعلی مودودی (به منزله ایدئولوژی حزب »جماعت اسلامی « پاکستان) و الگوی دولت » اسلامی مدنی « اخوانی های متاخر نظیر راشد الغنوشی (به منزله ایدئولوژی »حزب النهضه « تونس ). بدین منظور، »تمایز اجتهاد سنتی و مقاصدی « به عنوان چارچوب نظری مبنای تحلیل قرار می گیرد. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و در قالب مقایسه ای سامان می یابد.

Keywords:

اسلام , حاکمیت الهی , اقتدار مردمی , ابوالاعلی مودودی , راشد الغنوشی .