ارزیابی شاخص های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های فسکیوی بلند

به منظور بررسی شاخص­های تحمل به تنش خشکی و شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به آن ، ۷۵ ژنوتیپ فسکیوی بلند (Festuca arundinace) (شامل ۲۵ ژنوتیپ گروه والدین، ۵۰ ژنوتیپ حاصل از نتاج پلی­کراس در دو گروه ۲۵ تایی زودرس و دیررس) در دو آزمایش با دو سطح آب کاربردی شامل ۵۰ و ۱۰۰ درصد تخلیه رطوبت قابل استفاده خاک از عمق توسعه ریشه به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص­های کمی تحمل، شامل میانگین عملکرد، میانگین هندسی عملکرد، شاخص تحمل به تنش، شاخص حساسیت به تنش و شاخص تحمل محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه بین ژنوتیپ­های مورد بررسی در هر گروه آزمایشی بودند. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط تنش و عدم تنش با شاخص­های مذکور نشان داد که شاخص­های میانگین عملکرد، میانگین هندسی عملکرد و شاخص تحمل به تنش به علت دارا بودن بیشترین ضریب همبستگی با عملکرد، مناسبترین شاخص­ها برای تعیین ژنوتیپ­های متحمل به شرایط کم آبیاری می­باشند. نمودار چند متغیره بای­پلات روی تمام شاخص­ها و نمودار سه بعدی روی مهمترین شاخص­ها (میانگین هندسی عملکرد و شاخص تحمل به تنش)، ژنوتیپ­های یکسانی را به عنوان متحمل­ترین ژنوتیپ­ها در شرایط کم آبیاری معرفی نمود. در مجموع ژنوتیپ­های شماره ۱۵ و ۲۱ در گروه والدین، ژنوتیپ­های ۱۰ و ۲۳ در گروه زودرس و ژنوتیپ­های ۳، ۵ و ۱۳ در گروه دیررس برای محیط­های دارای تنش خشکی معرفی شدند. برای گروه بندی ژنوتیپ­ها بر­اساس سه شاخص میانگین عملکرد، میانگین هندسی عملکرد و شاخص تحمل به تنش از تجزیه خوشه­ای استفاده شد که تاییدی بر نتایج حاصل از نمودار بای­پلات و نمودار سه­بعدی در شناسایی ژنوتیپ­های متحمل بود.

Keywords:

فسکیوی بلند , تنش خشکی , شاخص تحمل , عملکرد علوفه