برآورد جریان رودخانه ها با مدل هیبریدی نوین (مطالعه موردی: حوزه آبریز دز)

پیش بینی جریان رودخانه ها یکی از مهم ترین موارد کلیدی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب به ویژه اتخاذ تصمیمات صحیح در مواقع سیلاب و بروز خشک سالی ها است. برای پیش بینی میزان جریان رودخانه ها رویکردهای متنوعی در هیدرولوژی معرفی شده است که مدل های هوشمند از مهم ترین آن ها می باشند. در این پژوهش کاربرد مدل هیبریدی ماشین بردار پشتیبان_ الگوریتم کرم شب تاب به منظور برآورد دبی رودخانه های حوزه آبریز دز واقع در استان لرستان بر اساس آمار آبدهی روزانه ایستگاه های هیدرومتری واقع در بالادست سد طی دوره آماری (۱۴۰۲-۱۳۹۲) موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته و کارایی آن با مدل ماشین بردار پشتیبان مقایسه شد. معیارهای ضریب تبیین، ریشه میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و مقایسه مدل ها مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد ساختارهای ترکیبی نتایج قابل قبولی در مدل­سازی دبی رودخانه ارائه می نمایند. هم چنین مقایسه مدل ها طبق معیارهای ارزیابی نشان داد مدل هیبریدی ماشین بردار پشتیبان-الگوریتم کرم شب تاب عملکرد بهتری در پیش­بینی جریان دارد. درمجموع این تحقیق نشان می دهد استفاده از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان- الگوریتم کرم شب تاب میتواند درزمینه پیش بینی جریان روزانه رودخانه ها موثر باشد. هم چنین، این مدل می تواند به نوبه خود برای تسهیل توسعه و پیاده سازی استراتژی های مدیریت آب های سطحی مفید باشد؛ و گامی در اتخاذ تصمیمات مدیریتی در جهت بهبود کمیت جریان رودخانه ها می باشد.

Keywords:

پیش بینی , حوزه دز , کرم شب تاب , ماشین بردار پشتیبان