استخراج اسانس زیره سبز با سامانه اصلاح شده اسانس گیری با بخار و بررسی مقدار و کیفیت اسانس استخراج شده

امروزه اسانس ها نقش مهمی در بخش های مختلف صنعت ازجمله تامین مواد اولیه برای لوازم آرایشی و بهداشتی، رایحه درمانی، طعم دهنده دارویی، طعم دهنده غذا و غیره دارند. یکی از عوامل اصلی تعیین کننده کیفیت اسانس روش استخراج است. تقطیر با بخار آب پرکاربردترین روش برای استخراج اسانس های گیاهی است. این پژوهش به بررسی متغیرهای فرایند اسانس گیری در روش تقطیر با بخار آب می پردازد. این متغیرها شامل مدت زمان اسانس گیری و دمای بخار آب است که موارد ذکرشده همگی بر میزان اسانس استخراجی و کیفیت آن اثر گذارند. متغیرهای مستقل پژوهش حاضر، در سه سطح (مدت زمان اسانس گیری ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ دقیقه و دمای بخار ۱۰۰، ۱۱۰ و ۱۲۰ درجه سلسیوس) بر روی دانه های زیره سبز (Cuminum cyminum L) موردبررسی قرار گرفتند و به کمک روش سطح پاسخ (RSM) داده های حاصل از بررسی متغیرهای مذکور تحلیل شد. نتایج نشان داد که با افزایش مدت زمان اسانس گیری مقدار اسانس استخراجی افزایش یافته است و بیشینه اسانس استخراجی (g۱/۸۱۵) در مدت زمان اسانس گیری min۱۲۰ بود که نسبت به بیشترین مقدار نمونه شاهد که با کلونجر استخراج شد ۱۱/۵۸ درصد افزایش یافته است. با بهره گیری از کروماتوگرافی گازی و کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی ۲۲ ترکیب شناسایی شد و ترکیبات بتا پینن، پارا سیمن، گاما ترپینن، کومین آلدهید، آلفا ترپینن۷-آل و گاما ترپینن۷-آل بیش از ۹۴ درصد اسانس را تشکیل دادند.

استخراج اسانس زیره سبز با سامانه اصلاح شده اسانس گیری با بخار و بررسی مقدار و کیفیت اسانس استخراج شده Keywords:

بازده استخراج , بخار فوق گرم , فرآوری , گیاهان دارویی