ارتباط شاخصه های گیاهی با پارامترهای آب و هوایی در رویشگاههای مرتعی ارسنجان فارس abstract
افزایش شناخت محیط زیست و تلاش برای مدیریت پایدار آن نیازمند مطالعه و
ارزیابی ، در بازههای زمانی گوناگون است . این پژوهش با هدف، شناخت و بررسی ارتباط
شاخصه های گیاهی و اقلیمی در سایت احیای گوزن زرد در رویشگاه مرتعی
ارسنجان انجام شد. منطقه مورد مطالعه در استان فارس در ۱۲ کیلومتری شرق شهرستان
ارسنجان در منطقه خلیل بیگ قرار دارد. نمونه برداری ویژگی های پوشش گیاهی به روش تصادفی -سیستماتیک ، و وضعیت مرتع به روش چهارفاکتوری اصلاح شده مورد بررسی قرار گرفت . ارتباط دادههای میزان بارندگی سالانه در سال، میزان بارندگی فصل رویش ، میزان بارندگی پاییز و زمستان، میانگین دمای سالانه و میانگین دمای بیشینه و کمینه سالانه با درصد تاج پوشش و میزان تولید، جهت تعیین روند تغییرات فاکتورهای گیاهی و به وسیله آزمون همبستگی (Correlation) مورد
ارزیابی قرار گرفت . از رگرسیون گام به گام (Stepwise regression) نیز برای شناخت موثرترین عامل ها و در نهایت پیش بینی مدل برای دست یابی به درصد تاج پوشش کل و تولید کل با استفاده از دادههای اقلیمی مورد نظر استفاده شد. نتایج نشان داد میزان درصد تاج پوشش گیاهی از ۲/۱۵ تا ۹/۲۰ درصد و میزان تولید از ۷/۴۵۹ تا ۸/۷۴۳ کیلوگرم ماده خشک در هکتار متغیر بود. وضعیت مرتع در حالت ضعیف قرار داشته و گرایش آن منفی بود. براساس نتایج مقایسات انجام شده با استفاده از آزمون t مستقل ، شاخص های تاج پوشش و تولید بین دو سال در دوره بررسی (سال ۱۳۹۹ ترسالی و سال ۱۴۰۰
خشکسالی ) تفاوت معنی داری در سطح ۱ و ۵ درصد داشتند. نتایج همبستگی و رگرسیون نیز نشان داد که میزان بارش سالانه ، میزان بارش فصل رشد گیاهی ، میزان بارش پاییز و زمستان و میانگین دمای ماکزیمم بیشترین همبستگی را در درصد تاج پوشش و تولید کل گیاهان داشته اند. هم چنین تغییرات درصد تاج پوشش و تولید گونه های بوته ای در سالهای با بارندگی متفاوت، کمتر از گونه های فوربها و گراسها دستخوش تغییر می شود. در اکوسیستم مرتعی مورد مطالعه ، وضعیت ضعیف و گرایش منفی ، نشاندهنده حرکت آن به سمت قهقرا می باشد. از بین رفتن زیستگاه موجودات زنده، تخریب عرصه های طبیعی و از بین رفتن پوشش گیاهی در نهایت موجب حذف گونه های جانوری می شود. از بین رفتن گونه های خوشخوراک و جایگزینی این گونه ها با گونه های مهاجم ، موجب کاهش تولید علوفه در این رویشگاه مرتعی شده است .
