ارزیابی زراعی- بوم شناختی اراضی شهرستان بهشهر جهت کشت عدس(Lens culinaris Medik.)

این مطالعه با هدف ارزیابی زراعی- بوم شناختی اراضی شهرستان بهشهر (بخش یانه سر) جهت کشت عدس(Lens culinaris Medik.) با استفاده تحلیل­های مکانی سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در سال ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ انجام شد­. برای این منظور، از متغییرهای اقلیمی (دماهای کمینه، بیشینه، متوسط و بارش سالانه)، توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا) و خصوصیات خاک (بافت­، وزن مخصوص ظاهری­، پتاسیم، فسفر، نیتروژن، مس، منگنز، آهن، آهک، ماده آلی، هدایت الکتریکی و اسیدیته) استفاده شد. نقشه­های موضوعی هر یک از متغیرها با مدل­های مختلف موجود در  ArcGIS ۱۰.۸­تهیه شد. سپس با اختصاص وزن­های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ((AHP روی­هم­گذاری شدند. نقشه نهایی با ارزش­های بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیرمستعد در چهار کلاس طبقه­بندی شد. براساس نتایج به دست آمده در نقشه نهایی استعدادسنجی، بخش­هایی از شمال و مرکز محدوده مورد مطالعه از مطلوبیت عوامل محیطی برخوردار بودند، اما قسمت­هایی از شمال غرب و مرکز و جنوب منطقه در پهنه غیرمستعد قرار گرفتند. مناطق بسیار مستعد برای کشت گیاه عدس با ۵۲/۱۲ درصد در قسمت شمالی منطقه براساس مطلوبیت عوامل اقلیمی، خاک و توپوگرافی کمترین مساحت را داشتند. در مجموع، دو پهنه بسیار مستعد و مستعد ۹۷/۵۶ درصد منطقه را شامل شدند. از طرفی، پهنه­های نیمه مستعد و غیرمستعد ۰۳/۴۳ درصد از کل مساحت منطقه را به خود اختصاص دادند. مناطقی در شمال­غرب، مرکز و قسمت­هایی از جنوب غرب برای کشت عدس نیمه مستعد یا غیرمستعد تعیین شدند. از دلایل اصلی این نتیجه می­توان به کمبود برخی متغییرهای خاکی مانند ماده آلی و شرایط نامناسب اقلیمی از جمله کمبود بارش و نیز توپوگرافی (شیب و جهت جغرافیایی) نام برد.

Keywords:

استعدادسنجی اراضی , سامانه اطلاعات جغرافیایی , فرآیند تحلیل سلسله مراتبی