مدیریت کیفیت مراکز تحقیق و توسعه درقالب (R&D) و نقش آن در رقابت پذیری صنایع

در دنیای رقابتی امروز بحث تولید بدون تحقیق و یا کمرنگ بودن فعالیتهای مربوط به تولید نامفهوم غیر قابل پذیرش می باشد. با مطرح شدن عضویت درسازمان تجارت جهانی بایستی لغو محدودیت ها بر صادرات و واردات نیز پذیرفته شود و در یک چنین شرایطی در واقع مرزهای ملی اقتصادی فلسفه وجودی خود را از دست داده و در مبادله آزاد کالا در بین کلیه کشورها فقط تولید کنندگانی در صحنه اقتصاد باقی میمانند که با ارتقاء کیفیت محصول، پایین ترین هزینه تولید را نیز داشته باشند. از اهداف عمده درواحدهای تولیدی افزاشی توان تکنولوژیکی، توان هملیاتی و در نهایت رسیدن به توانمندی مطلوب در بازاریابی و فروش تعقیب می شود. چنانچه بدقت به هر یک از موارد ذکر شده در فوق توجه گردد به آسانی می توان نتیجه گیری کرد که تنها با ایجاد واحدهای توانمند تحقیقاتی امکان رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده در این زمینه ها میسر می گردد و راهر از فراز و نشیب توسعه نیز با بهره بردن از تکنیک و تاکتیک های مطرح در آن توانسته است در کمترین زمان ممکن پیومده شده و نسل حاضر را به جایگاهی برساند که شاید چند قرن پیش حتی تصور دستیابی بر آن می توانست غیر ممکن تلقی شود. در مقایسه ممالک توسعه سافته و درحال توسعه در چگونگی بهره برداری از واحدهای تحقیق و توسعه می توان به نتایج جالبی دسترسی پیدا کرد که دلایل موفقیت و یا علل شکست در عرصه های رقابتی نیز به احتمال قوی می تواند در آن ناشی شده باشد. بایستی این حقیقت را پذیرفت که صنعت و صنعتی شدن پدیده ای است که درهر یک از ابعادمتنوع و در هم پیچیده آن از تفکر، علم تخصص انسانها استفاده شده و در برخی از موارد عمر مفید چندین نفر تنها برای درک و یا یافتن یک مجول کفایت کرده است. در یک چنین شرایطی مسلما ره صد ساله را یک روزه پیمودن نمی تواند از منطق کافی برخوردار باشد و شاید یکی از دلایل عدم رشد و یا عدم موفقیت در رسیدن به تولیدات رقابتی در اکثر ممالک در حال توسعه از یک چنین سطحی نگری در صنعت و تکنولوژی ناشی شد ه و فعالیتهای مراکز تحقیق و توسعه نیز در مقیاس گسترده از یک چنین طرز نگرشی تاثیر پذیرفته است. برای رشد اندیشه و شکوفایی استعداد در انسان نیاز به برنامه ریزی، سازماندهی و درنهایت مدیریت اصولی منابع انسانی وجود دارد و در هر کشوری که منابع انسانی سرمایه اصلی تلقی شده توسعه علمی، فنی و اقتصادی را نیز در پیامد داشته است. به نظر می رسد که در اکثر ممالک در حال توسعه و از جمله ایران مشکل در ایجاد و یا توسعه این مرکز نبوده بلکه کیفیت کاری و مدیریت این واحدها بالاترین تاثیر را در کمبود بهره وری داشته است در این مقاله با پرداختن به موانع و مشکلات عمده در این زمینه توجه خاصی به کیفیت و مدیریت مراکز تحقیق و توسعه مبذوب شده و برای رسیدن به اهداف مورد نظر با ارائه طرحی نوین پیشنهادات سازنده ای نیز ارائه گردیده است.