اثر تاریخ کاشت، کود زیستی نیتروژن و وجین علف های هرز بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیک گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط دیم

تاریخ کاشت، کود زیستی نیتروژن و کنترل علف­های هرز می­توانند سه عامل موثر بر ویژگی­های بیوشیمیایی گندم در شرایط دیم باشند که در آزمایشی به­صورت اسپلیت- فاکتوریل با چهار تکرار روی رقم کوهدشت در ایستگاه تحقیقاتی کمالوند خرم­آباد در دو سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفت. عامل تاریخ کاشت (۱۵ آبان و ۳۰ آذر) در کرت­های اصلی و عامل کود زیستی (شاهد، اوره، زیستی نیتروژن­دار و تلفیقی) و عامل علف­هرز (وجین و تداخل) به­صورت فاکتوریل در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مقدار فسفر و پتاسیم اندام هوایی و پتاسیم دانه در تاریخ کاشت اول به­طور معنی­داری بیشتر از تاریخ کاشت دوم بود، اما مقدار پرولین و نشاسته دانه در تاریخ کاشت دوم فزونی یافت. در میان سطوح کودی، بیشترین مقدار پراکسیداز و نشاسته دانه از عدم کاربرد کود و بیشترین مقدار نیتروژن دانه از کاربرد کود تلفیقی مشاهده شد. مقدار فعالیت آنزیم پراکسیداز، فسفر دانه و نشاسته دانه در تیمار تداخل به طور معنی­داری بیشتر از تیمار وجین بود، اما بالعکس، مقدار روی اندام هوایی، روی دانه و پروتئین دانه در تیمار وجین بیشتر از تیمار تداخل بود. بیشترین مقدار پروتئین دانه از تاریخ کاشت اول با کاربرد کود تلفیقی و شیمیایی (به­ترتیب ۸۴/۱۲ و ۷۳/۱۲ درصد) و کمترین آن از تاریخ کاشت دوم و عدم کاربرد کود و کاربرد کود شیمیایی (۸۳/۱۰ و ۸۵/۱۰ درصد) مشاهده شد. بیشترین مقدار کلروفیل­های a، b و کل (به­ترتیب ۵۱/۵، ۴۸/۴ و ۰/۱۰ میلی­گرم بر گرم وزن تازه) و فسفر اندام هوایی (۴۹/۰ درصد) از کاربرد کود تلفیقی و وجین، بیشترین مقدار پرولین و پتاسیم اندام هوایی از عدم کاربرد کود و وجین (به­ترتیب ۳/۸ میلی­گرم بر کیلوگرم و ۹۶/۲ درصد) و بیشترین مقدار پتاسیم دانه از کاربرد کود تلفیقی و تداخل (۵۵/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. در تاریخ کاشت اول بیشترین نیتروژن اندام هوایی از کاربرد کود تلفیقی و وجین (۳۲/۲ درصد) و بیشترین مقدار آهن دانه از کاربرد خالص یا تلفیقی کود زیستی و وجین (۹۶/۷۲ میلی­گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد؛ اما در تاریخ کاشت دوم بیشترین نیتروژن اندام هوایی از کاربرد کود تلفیقی و وجین (۹۱/۲ درصد) و بیشترین مقدار آهن دانه از کاربرد کود زیستی و وجین یا تداخل (۵/۶۳ میلی­گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد.

اثر تاریخ کاشت، کود زیستی نیتروژن و وجین علف های هرز بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیک گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط دیم Keywords:

Antioxidant , Photosynthetic pigments , Osmotic regulation , Seed yield , Seed enrichment , رنگیزه های فتوسنتزی , آنتی اکسیدان , تنظیم اسمزی , عملکرد دانه , غنی سازی دانه