پایش تغییرات نبکاهای غرب فهرج در جنوب استان کرمان

مقدمه: نبکاها، تپه های ماسه ای هستند که حاصل تراکم ماسه ریزدانه قابل حمل توسط باد در اطراف یک هسته مرکزی که اغلب گیاهان محیط های بیابانی می باشند ایجاد می شوند. تعامل عوامل و فرایندهای ژئومورفولوژیکی و اکولوژیکی منجر به ظهور نبکاها و اهمیت آن ها در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک می شوند. مورفولوژی نبکاها توسط چندین عامل تحت تاثیر قرار می گیرد، شامل: باد، رسوبات ریزدانه، پوشش گیاهی یا موانع طبیعی و همچنین رطوبت موجود است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر به پایش تغییرات این لند فرم در غرب فهرج پرداخته است. روش پژوهش حاضر به بررسی تغییرات نبکا با استفاده از داده های DEM ، نقشه های زمین شناسی، و سری زمانی تصاویر ماهواره ای از نرم افزار گوگل ارث می باشد. از نرم افزار GIS برای تحلیل داده ها و به دست آوردن لایه های موثر استفاده شده است. این پژوهش با به کارگیری نقش تغییرات باد با نرم افزار Sand Rose Graph و پتانسیل فرسایش بادی با WR Plot تخریب نبکاها را بررسی کرده و نتایج را به کمک نمودارها و مدل های آماری تبیین کرده است.یافته ها: نتایج نشان داد که منطقه مورد مطالعه دارای سازند زمین شناسی مناسب جهت فرسایش بادی است نمودار گلباد به دست آمده نشان داد که ۵٫۷ درصد از بادها سرعتی معادل ۶ تا ۸٫۸ متر بر ثانیه را دارند و در گلماسه در شاخص ۱۴۰RDD ، ۱۱۹,۲RDP درجه و مقدار نسبت RDP/DPt ۰,۵۵۷ به دست آمد. تصاویر ماهواره ای مورد استفاده نشان داد که در شمال محدوده موردمطالعه تراکم نبکاها کم و در جنوب تراکم بالا است.نتیجه گیری: در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ در سراسر منطقه نبکاها با رشد بسیار کم روبه رو بوده اند اما پس از سال ۲۰۱۹ رشد نبکا بیشتر می شود. شایان ذکر اینکه عامل تخریب نیکا در سال های اخیر با توجه به تصاویر ماهواره ای منطقه ۴ نمونه نبکاها انسان بوده است که کاملا آن ها از بین برده و کاربری زمین را تغییر داده است.

پایش تغییرات نبکاهای غرب فهرج در جنوب استان کرمان Keywords:

نبکا , پایش , گلباد , گلماسه , سری زمانی.