سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

تحلیل نگاره‎ ‎«معراج پیامبر (ص)» از خمسه طهماسبی با نگاهی دینی و سیاسی‎ ‎به شیوه آیکونولوژی

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 35

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_HSIK-7-1_011

Index date: 26 February 2025

تحلیل نگاره‎ ‎«معراج پیامبر (ص)» از خمسه طهماسبی با نگاهی دینی و سیاسی‎ ‎به شیوه آیکونولوژی abstract

نگاره «معراج پیامبر (ص)» اثر سلطان محمد متعلق به نسخه خمسه طهماسبی از تبریز در دوره صفوی است که در زمان شاه سلیمان توسط محمد زمان مرمت شده و یکی از آثاری است که نگارگر به عنوان مولف اثر هنری، معنای افزوده ای از اثر را به وجود آورده است. نکته قابل توجه در این نگاره، فرشته ای است که در حین نگاه توام با لبخند به مخاطب اثر، در حال حرکت به سمت پیامبر (ص) و اهدای تاج به تصویر کشیده شده، گویی نگارگر دیدگاه خویش را در اثر نمایان کرده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی معنای لایه های پنهانی، نگاره موردنظر را با شیوه آیکونولوژی پانوفسکی تحلیل کرده و در پی پاسخ به این پرسش است که چه لایه های معنایی پنهانی در نگاره «معراج پیامبر (ص)» وجود دارد؟ نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد عوامل فرهنگی و سنت های اجتماعی دوران صفوی و عناصر بصری رایج در نگارگری این زمان، در پوشش و احوال شخصیت های موجود در نگاره تاثیرگذار بوده اند و از طرفی نگارگر تحت تاثیر فضای معنوی و اجتماعی حاکم بر دوره صفوی دست به خلق اثر زده است. درحقیقت این نگاره برخاسته از دیدگاه های معنوی و دینی زمان خلق اثر توسط سلطان محمد و دیدگاه های سیاسی و اجتماعی زمان مرمت اثر توسط محمد زمان بوده است. سلطان محمد متاثر از نگرش عرفانی، دست به خلق این اثر زده است. از طرفی هم محمد زمان مرمت گر اثر نیز باتوجه به شرایط سیاسی و اجتماعی آشفته حاکم بر زمان حکومت شاه سلیمان صفوی به صورت باطنی و غیرمستقیم با توجه به سیرت پیامبر، ایشان را الگوی حکومت داری دینی دانسته و نارضایتی خویش را از دوره تاریخی صفوی به مخاطب اثر القاء می کند. در نتیجه شاه سلیمان را لایق حکومت داری ندانسته است.

تحلیل نگاره‎ ‎«معراج پیامبر (ص)» از خمسه طهماسبی با نگاهی دینی و سیاسی‎ ‎به شیوه آیکونولوژی Keywords:

تحلیل نگاره‎ ‎«معراج پیامبر (ص)» از خمسه طهماسبی با نگاهی دینی و سیاسی‎ ‎به شیوه آیکونولوژی authors

مرتضی افشاری

دانشیار، گروه پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

سهند اله یاری

دانشجوی دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، گروه هنر اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

خشایار قاضی زاده

دانشیار، گروه هنر اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
آدامز، لوری اشنایدر. (۱۳۸۷). روش شناسی هنر. ترجمه علی معصومی. ...
آژند، یعقوب. (۱۳۸۹). محمد زمان و شیوه فرنگی سازی. تهران: ...
(۱۳۹۲). مکتب نگارگری تبریز. تهران: فرهنگستان هنر ...
احمدی، بهرام، و وزیری بزرگ، رقیه السادات. (۱۳۹۷). بررسی نگاره ...
اعوانی، غلامرضا. (۱۳۷۵). مجموعه مقالات حکمت و هنر معنوی. تهران: ...
ایزوتسو، توشیهیکو. (۱۳۹۴). صوفیسم و تائوئیسم. ترجمه محمدجواد گوهری. تهران: ...
بختیاری فرد، حمیدرضا. (۱۳۹۵). رنگ و ارتباطات. تهران: فخراکیا ...
بلوکباشی، علی. (۱۳۹۲). امام علی (ع) در فرهنگ عامه مردم ...
پانوفسکی، اروین. (۱۳۹۹). معنا در هنرهای تجسمی. ترجمه ندا اخوان ...
تجویدی، اکبر. (۱۳۵۲). نقاشی ایرانی از کهن ترین روزگار تا ...
ثروتیان، بهروز (مصحح). (۱۳۹۸). هفت پیکر. نظامی گنجوی. تهران: امیرکبیر ...
جوادی، محمدرضا، و کشفی، سید علی. (۱۳۸۶). نظام نشانه ها ...
حاتم، غلامعلی. (۱۳۷۴). نقش و نماد در سفالینه های کهن ...
درهوهانیان. هارتون. (۱۳۷۹). تاریخ جلفای اصفهان. ترجمه لئون میناسیان و ...
رابینسون، ب. و. (۱۳۹۰). هنر نگارگری ایران. ترجمه یعقوب آژند. ...
رجبی، محمدعلی، و خوش نظر، رحیم. (۱۳۸۸). نور و رنگ ...
جعفریان، رسول. (۱۳۸۸). سیاست و فرهنگ روزگار صفوی (ج. ۱). ...
حمیدیان، سعید (مصحح). (۱۳۹۹). مخزن الاسرار. نظامی گنجوی. تهران: قطره ...
روملو، حسن بیگ. (۱۳۸۴). احسن التواریخ. تهران: اساطیر ...
زارع، مهدی، و خزایی، محمد. (۱۳۹۱). صور خیال در تابلوی ...
زنجانی، برات. (۱۳۹۵). احوال و آثار و شرح مخزن الاسرار ...
سلطان کاشفی، جلال الدین، صفاری احمدآباد، سمیه، و شریف زاده، ...
سیوری، راجر. (۱۳۷۲). ایران صفوی. ترجمه کامبیز عزیزی. تهران: مرکز ...
شاردن، ژان. (۱۳۳۸). تاجگذاری شاه سلیمان. ترجمه محمد عباسی. تهران: ...
(۱۳۴۵). سیاحتنامه شاردن. ترجمه محمد عباسی. تهران: امیرکبیر ...
شایسته فر، زهره. (۱۳۹۴). بررسی عنصر حرکت در موجودات افسانه ...
شایسته فر، مهناز. (۱۳۸۶). جایگاه مضمونی و زیباشناسی شعر در ...
ضیمران، محمد. (۱۳۸۲). درآمدی بر نشانه شناسی هنر. تهران: قصه ...
طوسی، محمدحسن. (۱۳۸۶). تهذیب الاحکام. تهران: نور وحی ...
عبدی، ناهید. (۱۳۹۱). درآمدی بر آیکونولوژی. تهران: سخن ...
عبدی بیگ شیرازی. (۱۳۹۱). تکمله الاخبار. تهران: نشر نی ...
عکاشه، ثروت. (۱۳۸۰). نگارگری اسلامی. ترجمه غلامرضا تهامی. تهران: سوره ...
قاسمی پرشکوه، سعید، و وفایی، عباس علی. (۱۳۹۲). بررسی تطبیقی ...
کبری، نجم الدین. (۱۳۶۸). فوائح الجمال و فواتح الجلال. ترجمه ...
کمپفر، انگلبرت. (۱۳۵۰). در دربار شاهنشاه ایران. ترجمه کیکاووس جهانداری. ...
کنبی، شیلا. (۱۳۸۶). عصر طلایی هنر ایران. ترجمه حسن افشار. ...
کیا، صادق. (۱۳۴۸). تاجگذاری پادشاهان اسلامی. هنر و مردم. شماره ...
مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳). بحارالانوار (ج. ۱۵). نجف: دارالکتاب اسلامی ...
محبی، بهزاد، حسنخانی، فریدون، و امانی، مریم. (۱۳۹۷). بررسی رابطه ...
ملک زاده، محمد. (۱۳۸۵). سیره سیاسی معصومان در عصر حاکمیت. ...
نصر، سیدحسین. (۱۳۸۹). هنر و معنویت اسلامی. ترجمه رحیم قاسمیان. ...
نوایی، عبدالحسین، و غفاری فرد، عباسقلی. (۱۳۸۹). تاریخ تحولات سیاسی، ...
نوریان، محمد، و حاجی زاده، مهدی. (۱۳۹۰). جلوه معراج پیامبر (ص) ...
نظامی گنجوی، شرف الدین. (۱۳۹۹). خمسه نظامی شاه طهماسبی (از ...
نوری الطبرسی، الشیخ حسین. (۱۴۰۸ ه.ق). مستدرک الوسائل (ج. ۳). ...
یوسف جمالی، محمدکریم. (۱۳۸۵). تاریخ تحولات ایران عصر صفوی. اصفهان: ...
Durand, G. (۱۹۹۲). Les structures anthropologiques du l’imaginare. Paris: A ...
Panofsky, E. (۱۹۷۲). Studies in Iconology: Humanistic Themes in the ...
Sims, E. (۲۰۰۲). Peerless images : Persian painting and its ...
Welch, S. C. (۱۹۷۲). A King's Book of Kings: The ...
ReferencesAavani, Gh. (۱۹۹۶). A Collection of Essays on Wisdom and ...
Abdi Beg Shirazi. (۲۰۱۲). Takmila al-Akhbar. Tehran: Nashr-e Ney [In ...
Abdi, N. (۲۰۱۲). An Introduction to Iconology. Tehran: Sokhan [In ...
Adams, L. Sh. (۲۰۰۸). The Methodologies of Art. (A. Masoumi, ...
Ahmadi, B., & Vaziri Bozorg, R. S. (۲۰۱۸). Examining Sultan ...
Akashe, Th. (۲۰۰۱). Islamic Miniature Painting. (Gh. R. Tahami, Trans.). ...
Azhand, Y. (۲۰۱۰). Mohammad Zaman and the Persianization Method. Tehran: ...
(۲۰۱۳). The Miniaturist School of Tabriz. Tehran: Iranian Academy of ...
Bakhtiarifard, H. R. (۲۰۱۶). Color and Communication. Tehran: Fakhrakia [In Persian] ...
Boloukbashi, A. (۲۰۱۳). Imam Ali in the Popular Culture of ...
Canby, Sh. (۱۹۸۹). The Golden Age of Persian Art. (H. ...
Chardin, J. (۱۹۵۹). The Coronation of Suleiman I of Persia. ...
(۱۹۶۶). Chardin's Travelogue. (M. Abbasi, Trans.). Tehran: Amir Kabir [In Persian] ...
Dadvar, A., & Pourkazemi, L. (۲۰۱۳). Iranian Footwear in the ...
Derakhsheh, J., & Mousavinia, S. M. (۲۰۱۸). Components of Good ...
Durand,G. (۱۹۹۲). Les Structures Anthropologiques du l’imaginare Paris: A l’archetypologie; ...
Ghasemi Porshokuh, S., & Vafaei, A. A. (۲۰۱۳). A Comparative ...
Hamidian, S. (Ed.) (۲۰۲۰). Makhzan al-Asrar. Nizami Ganjavi. Tehran: Ghatreh ...
Haroutunian, H. (۲۰۰۰). A History of the Julfa District of ...
Hatam, Gh. (۱۹۹۵). Role and Symbol in Ancient Iranian Pottery. ...
Izutsu, T. (۲۰۱۵). Sufism and Taoism. (M. J. Gohari, Trans.). ...
Jafarian, R. (۲۰۰۹). Politics and Culture of the Safavid Era ...
Javadi, M. R., & Kashfi, S. A. (۲۰۰۷). The Semiotic ...
Kaempfer, E. (۱۹۷۱). In the Court of the Persian Emperor. ...
Kia, S. (۱۹۹۰). The Coronation of Islamic Kings. Arts and ...
Kubra, N. (۱۹۸۹). Fawa'ih al-Jamal wa Fawatih al-Jalal. (J. Tabatabai, ...
Majlesi, M. B. (۲۰۱۴). Bihar al-Anwar (Vol. ۱۵). Najaf : ...
Malekzadeh, M. (۲۰۰۶). Political Conducts of Immaculates During Their Rule. ...
Mohebi, B., Hasankhani , F., & Amani, M. (۲۰۱۸). Examining ...
Nasr, S. H. (۲۰۱۰). Islamic Art and Spirituality. (R. Ghasemian, ...
Navaei, A., & Ghafarifard, A. (۲۰۱۰). History of Political,Social, Economic,and ...
Nizami Ganjavi , Sh. (۲۰۲۰). Khamsa of Nizami,Commissioned by Shah ...
(۲۰۲۰). Meaning in the Visual Arts. (N. Akhavan Moghadam, Trans.). ...
Noorian, M., Hajizadeh, M. (۲۰۱۱). The Manifestation of Mi’raj Muhammad ...
Nouri Al-Tabrasi, H. (۱۴۰۸ AH). Mustadrak al-Wasa'il (Vol. ۳). Qom: ...
Panofsky, E. (۱۹۷۲). Studies in Iconology: Humanistic Themes in the ...
Rajabi, M. A., & Khosh Nazar, R. (۲۰۰۹). Light and ...
Robinson, B. W. (۲۰۱۱). Iranian Miniature Painting. (Y. Azhand, Trans.). ...
Rumlu, H. (۲۰۰۵). Ahsan Al-Tawarikh. Tehran: Asatir [In Persian] ...
Savory, R. (۱۹۹۳). Safavid Iran. (K. Azizi, Trans.). Tehran: Markaz ...
Servatian, B. (۲۰۱۹). Haft Peykar. Nizami Ganjavi.Tehran : Amir Kabir ...
Shayestehfar, M. (۲۰۰۷). The Thematic and Aesthetic Place of Poetry ...
Shayestehfar, Z. (۲۰۱۵). Examining the Element of Movement in Sultan ...
Shokri, H., Jafari Dehkordi, N., & Izadi Dehkordi, S. M. ...
Sims, E. (۲۰۰۲). Peerless images: Persian painting and its sources. ...
Soltan Kashefi, J., Safari Ahmadabad, S., & Sharifzaeh, M. R. ...
Soudavar Diba, L. (۲۰۰۳). The Safavid and Qajar Periods. from ...
Tajvidi, A. (۱۹۷۳). Iranian Painting from the Earliest Times to ...
Toosi, M. H. (۲۰۰۷). Tahdhib al-Ahkam. Tehran: Noor-e Wahy [In ...
Welch,S. C. (۱۹۷۲). A King's Book of Kings: The Shah-nameh ...
Yousef Jamali, M. K. (۲۰۰۶). History of Political Developments in ...
Zanjani, B. (۲۰۱۶). The Conditions and Works and Explanation of ...
Zare, M., & Khazaei, M. (۲۰۱۲). Imaginary Figures in Sultan ...
Zeimaran, M. (۲۰۰۳). An Introduction to the Semiotics of Art. ...
نمایش کامل مراجع