بررسی تطبیقی نورپردازی درمعماری سنتی و مدرن با تاکید بر فضای شهری بازار (نمونه موردی: بازار سنتی تبریز و مجتمع تجاری اسکان تبریز)

بازار از جمله فضاهای اصلی شهر ایرانی بستر تعاملات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که لزوم توجه به ارزش های کیفی و جنبه های عملکردی آن ضروری می باشد. نور، غیر مادی ترین عنصر طبیعت، همواره در معماری ایرانی وجود دارد. نگاهی گذرا به معماری شهرهای ایران موید این مطلب است که قبل از ورود تکنولوژی‌های نورپردازی به زندگی بشر، نور در زندگی انسان ایرانی نقش قابل انکاری داشته است به خصوص که نخستین تاثیر آن را در نوع نگاه به معماری شهرهای ایران می‌توان مشاهده کرد به گونه‌ای که نور تنها برای روشنایی نیست بلکه منبع، زاویه، رنگ و... نور در هماهنگی کامل با سازه تعریف می‌شود.. امروزه اما نه‌ تنها هیچ اثری از این معماری فاخر در ساخت‌و‌ساز‌ شهرها نیست بلکه به مدد تکنولوژی‌ و سیستم‌های نورپردازی آلودگی‌های شدید نوری در شهرها به معضلی برای ساکنان آن تبدیل شده است. علاوه بر آن به دلیل استفاده غیرکارشناسی از نور برای روشنایی و نورپردازی و همچنین مصرف بیش از حد انرژی و بهره‌وری کم آن تنها منابع انرژی است که از بین می‌رود. هدف این پژوهش در واقع مطالعه کاربرد نور در طراحی فضاهای شهری و شکل گیری منظرشهری پایدار است روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» و شیوه تحقیق «مرور متون و اسناد کتابخانه ای» و جمع آوری اطلاعات در بستر مطالعات میدانی است. نتایج پژوهش نشان می دهد نور بر فضای روانشناختی و اجتماعی فرد در زندگی تاثیر میگذارد و با توجه به استفاده گوناگون از حالت های نور چه فیزیکی و چه عرفانی در ادوار گذشته معماری معاصر، متاسفانه متوجه این موضوع نشده ایم.

Keywords:

فضای شهری , بازار , نورپردازی , معماری ایرانی , بازار تبریز