تنوع ژنتیکی گونه های مختلف گل گاو زبان (Borago officinalis L.)

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی صفات مورفوفیزیولوژیک، مواد فرار و اسیدهای چرب گونه های مختلف گل گاو زبان آزمایشی تحت شرایط مزرعه ای در ایستگاه ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی در سال زراعی 91-1390 اجرا شد. پنج توده گاو زبان از دو گونه مختلف به اسامی Echium amoenum L. جمع آوری شده از قزوین، ساری و گیلان و گرنه Borago officinalis L جمع آوری شده که کرج و اردبیل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مرتب شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، طول و عرض برگ و وزن تر اندام های هوایی اختلاف آماری معنی داری در سطح احتمال 0/05 داشتند به استثناء صفات قطر ساقه، وزن تر اندام هوایی و طول برگ، توده های جمع آوری شده از گونه B. officinalis از مقادیر بیشتری نسبت به توده های جمع آوری شده از گونه E. amoenum از صفات مذکور برخوردار بودند. تجزیه مواد فرار حاصل از اندم های خشک هوایی توده های مختلف گل گاو زبان پنتان 0/05% گاز کروماتوگرافی جرمی نشان داد که توده های E. amoenum نسبت به B. officinalis از Caryophyllene-â (6/3% بیشترین مقدار در توده گیلان) و Calacorene- á (6/5% بیشترین مقدار در توده گیلان) بیشتری برخوردار بودند. بیشترین میزان n-Decane و Dodecane با مقادیر 7/3% و 7/7% متعلق به گونه B. officinalis در توده کرج و Amorphene - á با 6/6% در گونه B. officinalis و توده اردبیل مشاهده شدند. تجزیه اسید های چرب استخراج شده از دانه با هیپتان و با دستگاه مذکور نشان داد که میزان اسید لینولئیک در توده های کرج و اردبیل گونه B. officinalis به ترتیب با مقادیر 32 و 31 درصد و اسید اولنیک به میزان 23 و 24 درصد بیشترین مقادیر را داشتند.

Keywords:

گاو زبان , تنوع ژنتیکی , مواد فرار , اسید چرب و صفات مورفوفیزیولوژیک