بررسی تغییرات مکانی عنصر مس در خاک های شهرستان هریس

این تحقیق به منظور بررسی ساختار فضائی عنصر مس که در سال های اخیر به عنوان یکی از کودهای ریز مغذی به همراه سایر کودها مصرف میشوند جهت ارزیابی امکان آلودگی خاکهای شهرستان هریس صورت گرفته است. بدینمنظور ابتدا در روی نقشه 1:50000 محدوده زراعی شهرستان مشخص شده و تعداد 370 نمونه مرکب خاک از اعماق صفر تا 30 سانتیمتری اراضی زراعی تهیه و موقعیت هر کدام با دستگاه موقعیت یاب جهانیGPS)ثبت شد. نمونههای برداشتی خاک به آزمایشگاه خاک منتقل شدند تا میزان مس قابل جذب خاک با روشDTPAعصارهگیری و با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شود. سپس بر اساس موقعیت جغرافیائی نمونههای خاک، نقشه پراکنش مکانی عنصرمس به صورت نقطهای در محیط سیستم اطلاعات جغرافیائیGIS)تهیه گردید. در مرحله تحلیل مکانی، با استفاده از الگوریتم های میانیابی موجود در نرم افزار ایلویس نقشه توزیع مکانی مس قابل جذب خاک تهیه و با استفاده استانداردهای موسسه تحقیقات خاک و آب کشور توزیع مکانی این عنصر پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که میزان مس قابل جذب درخاکهای این شهرستان، بیش از یک پی پی ام (بیش از حد کفایت) و در حدود هشت درصد از اراضی نمون هبرداریشده، میزان این عنصر در حد سمیت میباشد. با توجه به عدم تحرک مس در خاک، مصرف آن موجب انباشته شدن بیشتراین عنصر در خاک سطحی میشود که از طریق محصولات کشاورزی و دامی وارد چرخه غذائی انسان شده و میتواند منشأ بیماریهای گوناگون و خطرناک شود. بنابراین بایستی از کاربرد مس به صورت کودهای ریز مغذی در این شهرستان که در سال های اخیر متداول شده است اجتناب نمود.

Keywords:

ساختار فضائی , آلودگی خاک , ایلویس , عنصر مس