تاثیر جهانی شدن بر ه مگرایی و واگرایی در هویت ملی و ه ویت قومی مطالعه موردی ایران (بین سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶)

هویت ملی در کشورهای چند قومیتی در عصر جهانی شدن اهمیت زیادی پیدا کرده است. نظریه پردازان و اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی و سیاسی عنوان می کنند که فرایند جهانی شدن دولت ملی را تضعیف نموده و نه تنها یکپارچه سازی فرهنگی را موجب نمی شود بلکه نسبیت فرهنگی را بدنبال داشته و موجب تکثر و چند جانبه گرایی فرهنگی شده است. این فرایند با کنار هم قرار دادن هویت های قومی شکل گیری شرایطی را سبب شده است که می تواند به احیاء و یا تقویت هویت های قومی کمک نماید. اما صرف تقویت هویت قومی به معنی واگرایی از هویت ملی نیست و اگر قومیت ها تصوری مثبت از ساختار سیاسی و اعتماد به برنامه های آن داشته باشند، نسبت به هویت ملی همگرایی خواهند داشت. هدف از این پژوهش که به روش تحلیل ثانویه انجام گ رفته، سنجش میزان هویت ملی میان اقوام ایرانی (آذری، کرد، عرب) در دو دوره ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶، و بررسی تغییرات ایجاد شده در هویت ملی این اقوام می باشد. داده های تحقیق از موج چهارم و پنجم پیمای ارزش های جهانی اخذ شده اند. نتایج حاصل نشان می دهد در سال ۱۳۷۹ نگرش مثبت اقوام به سیستم سیاسی، باعث همگرایی در هویت ملی قومیت ها گردیده است، اما در سال ۱۳۸۶ کاهش نگرش مثبت به سیستم سیاسی افت شدید هویت ملی را سبب گردیده و نشان دهنده واگرایی در بین اقلیت های قومی می باشد. در میزان هویت ملی نیز در دوره اول تفاوت چندانی ملاحظه نمی گردد اما در دوره د وم قومیت آذری دارای بالاترین میانگین می باشد و قومیت های کرد و عرب پس از آن قرار دارند.

Keywords:

جهانی شدن , هویت ملی , هویت قومی , همگرای , واگرایی , تحلیل ثانویه