علل توسعه نیافتگی بیرجند و رابطه آن با قومیت و مذهب

توسعه فرآیند مشارکت مردمی عام گرا در جهت به حداکثر رساندن انرژی مهار شده، برای پاسخگویی مؤثر به نیازهای جسمانی، روانی، فکری و روحی مردم و کمک به شکوفایی استعداد و خودیابی آنها! توسعه مفهومی هنجاری دارد. یعنی از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است و تنها بعد اقتصادی را شامل نمی شود از طریق توسعه همه جانبه، توسعه پایدار به دست می آید. توسعه همه جانبه هم یک هدف است هم یک روش، هدف آن ممکن است وسیع، (توسعه چند بخشی یا توسعه منطقه ای) و یا محدود (توسعه گروه های مشخص) باشد. در هدف وسیع منظور توسعه همزمان و مرتبط بخشهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، ایدئولوژیکی، فن شناختی و زیست محیطی است. توسعه همه جانبه با هدف وسیع، تنها توسعه چند بخشی نیست بلکه توسعه در سطوح خرد و میانه و کلان است. مثلاً شناخت یک واحد خرد مثل روستا به تنهایی کافی نیست بلکه باید روابط آن در سطح میانه (جامعه) و کلان (بین المللی) نیز در نظر گرفته شود. در توسعه همه جانبه با هدف محدود گروه های خاص مدنظر است. این نوع توسعه پیش نیاز و بخش ضروری توسعه همه جانبه وسیع و قسمت جدا نشدنی آن است. قومیت و مذهب در چارچوب سیاست می تواند باعث انسجام و یا فروپاشی یک ملت گردد. در کشوری نظیر ایران که قومیتها، اقلیت های دینی و خرده فرهنگهای گوناگونی را در خود جای داده است. ضرورت مطالعه و تحقیق در مورد چگونگی رابطه این اقلیت ها احساس می گردد. اهمیت این موضوع به خصوص در حاشیه مرزهای کشور که از اهمیت استراتژیکی برخوردارند دو چندان می گردد. شهر بیرجند با برخورداری از قومیتها و اقلیتهای دینی گوناگون که به نسبت در سطح پائینی از تنش و درگیری در کنار یکدیگر زندگی می کنند، می تواند مدل مناسبی برای مناطق توسعه تنش زا باشد. تحقیق در این زمینه نه تنها به توسعه بیشتر منطقه کمک می کند، بلکه با الگوبرداری از آن می توان در جهت انسجام قومی- مذهبی و توسعه مناطقی از کشور که دارای مشکلات و مسائل قومی قبیله ای می باشند کوشید. مقاله حاضر تحت عنوان علل توسعه نیافتگی بیرجند و رابطه آن با قومیت و مذهب تدوین شد و مراحل انجام آن بصورت کتابخانه ای و اسنادی می باشد. نتایج بدست آمده حاکی از این واقعیت است که عوامل توسعه نیافتگی بیرجند را می توان در سه مقوله: وضعیت آب و هوای نامساعد، دورز از پایتخت و مجاورت با افغانستان کالاهای قاچاق و وجود کلان شهر مشهد بررسی کرد.