بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در بنی مردم عرب و لر خوزستان

سرمایه اجتماعی جنبه هایی از سازمان اجتماعی است که با تسهیل همکاری و هماهنگی در میان اعضای جامعه، آنها را قادر می سازد تا اهداف مشترکشان را به طور کارآمدی دنبال کنند. در دل این مفهوم جامعه مدنی ارزش هایی چون همدردی، همکاری، اعتماد و مشارکت، و موضوعاتی مانند انسجام اجتماعی و هنجاری های عمومی قرار دارد. اعتماد اساسی ترین بخش سرمایه اجتماعی است. اعتماد عمومی آمادگی شهروندان برای همکاری با یکدیگر و سازوکاری برای انسجام و وحدت در نظام های اجتماعی و تسهیل گر مشارکت، تعاون اجتماعی و پرورش ارزش های مردم سالارانه است. این پژوهش به دو روش پیمایشی با هدف بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در بین مردم عرب و لر خوزستان صورت پذیرفت؛ جامعه ی آماری پژوهش پیمایشی در تمامی شهروندان عرب و لر بالای 18 سال و حداقل دیپلم شهرهای استان از تمامی اقشار تشکیل می دهد که به روش نمون گیری خوشه ای 414 نفر (290 عرب و 124 لر) از آنان انتخاب شدند و به پرسشنامه های اصلی پژوهش پاسخ گفتند. پرسشنامه ی پژوهش طی مطالعه ی مقدماتی اعتباریابی شد برای سنجش متغیرهای مورد نظر آماده ی اجرای نهایی گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که در شاخص های اعتماد اجتماعی وضعیت نسبتاً نامطلوبی میان مردم وجود دارد. مردم عرب و لر خوزستان نیز علی رغم همزیستی مسالمت آمیز خود، در مرز بی اعتمادی نسبت به هم بسر می برند. در شاخص های اعتماد نهادی، مشاغلی که دولتی هستند جایگاه کاملاً مطلوبی نزد مردم ندارند و سیر اعتماد به آنها نیز نزولی است. در شاخص های اعتماد سیاسی وضعیت نسبتاً نامطلوبی بین مردم و دولت حس می شود. در شاخص های مکملی همچون حساسیت و توجه به سرنوشت کشور، مشارکت در فعالیت های خیریه و داوطلبانه، و مشارکت برای اصلاح جامعه اسلامی میزان مشارکت و آمادگی مردم مطلوب و مناسب ارزیابی می شود. در فرایند ایجاد و تقویت سرمایه اجتماعی رسانه ها نقش مؤثری به عهده دارند. با توجه به یافته های این مطالعه و بررسی روند سرمایه اجتماعی، مسئله ای به نام بحران اعتماد حس می شود و ا ین بحران بر سایر جنبه های زندگی اجتماعی نیز اثر مشهودی دارد. از این رو لازم است دولت آموزش هنجارها را جدی بگیرد و با بهسازی فردی و اجتماعی و اعتمادسازی نسبت به تولید سرمایه اجتماعی در کشور اقدام کند.

Keywords:

سرمایه اجتماعی , قوم عرب , مردم لر خوزستان