سنجش اثرگذاری ارتقای سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک

یکی از مباحث بسیار مهم در دهه اخیر جهان، بحث سرمایه انسانی است. سرمایه انسانی یا به عبارتی کیفیت نیروی کار و یا دانش نهادینه شدن در انسان، باعث افزایش تولید و رشد اقتصادی کشورها میگردد. سرمایه انسانی اگرچه از زمان اقتصاددانان کلاسیک مورد بحث بوده اما آنچه در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است مدل سازی و ارائه الگوهای ملی از رشد اقتصادی است که در آنها سرمایه انسانی لحاظ شده باشد. به عبارتی، از بحث کلاسیکی تولید که فقط تابع نیروی کار و سرمایه فرض می شد، عامل کیفی نیروی کار یا سرمایه انسانی نیز باید به مثابه یک متغیر در این توابع وارد شود. با توجه به اینکه تأثیر سرمایه انسانى و دانش فنى بر رشد اقتصادى بر هیچکس پوشیده نیست؛ این پژوهش به دنبال سنجش اثرگذاری ارتقای سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک است. اقتصاددانان مختلف براى اندازه گیرى سرمایه انسانى از شاخص هاى مختلفى استفاده کرده اند که یکى از آن ها اندازه مخارج دولت براى آموزش است. در این پژوهش از نرخ رشد مخارج کل آموزش دولت در کنار سایر متغیرهاى مؤثر (مخارج تحقیق و توسعه، سرمایه گذارى) با رهیافت پنل دیتا براى دوره زمانى 1998 تا 2007 استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اثرگذاری تمام ضرایب متغیرهاى مدل براساس مبانی نظری مورد انتظار و از نظر آماری نیز معنی دار بوده و سرمایه انسانی اثری مثبت بر رشد اقتصادی دارد. بنابراین با توجه به یافته هاى پژوهش، توجه به سرمایه انسانى جهت افزایش مهارت ها و قابلیت هاى تولیدى نیروى انسانى که افزایش بهره ورى و تولید را به دنبال خواهد داشت؛ به همراه افزایش مخارج تحقیق و توسعه؛ جهت دستیابىبه رشد اقتصادى بالاتر توصیه مى شود.

Keywords:

سرمایه انسانى , آموزش , رشد اقتصادى , داده هاى تابلویى