تلفیق سوانح طبیعی در طرح ریزی کالبدی ملی

نقطه عزیمت طرح ریزی کالبدی ملی، مشاهده این واقعیت بود که در ایران توسعه شهرهاچنان است که ظرف نه بیشتر از سه دهه ، جمعیت شهری کشور از حدود 33 میلیون نفر کنونی به نزدیک 100 میلیون نفر در سال 1400 رسیده ، سه برابر خوهد شد. این پیش بینی خواب خیال نیست زیرا که در سی سال میان دو سرشماری 1335 و 1365 هم جمعیت شهری کشور از 6 میلیون نفر به 28/3 میلیون نفر ارتقاء یافته، 4/7 برابر و در همین دوره عدد شهرهای ایرن – به معنای نقاط دارای 5 هزار نفر سکنه و بیشتر – از 186 شهر به 606 شهر افزایش یافته، 3/3 برابر شده است. در گذشته گسترش شهری عمدتا به صورت توسعه شهرهای موجود (نقشه توسعه شهر قم) همراه با تبدیل روستاهای بزرگ به شهر بوده است. نوشهرها نیز در این تحول داشته اند. نتیجه آنچه گذشت این است که در چند دهه اینده در ایران بایستی دو برابر آنچه تاکنون شهرسازی شده، شهر جدید به معنای گسترش شهرها وروستاهای موجود و یا ایجاد نوشهرها، ساخته شود. سترش خود به خود و ارتجالی شهرها نتیجه درخشانی نداشته، ازجمله موجب از بین رفتن زمین های مرغوب کشاورزی پیرامون شهرها شده است.زیرا معمولا شهرهای مادرمیان دشتهای حاصلخیز با قابلیت خوب برای کشت آبی قراردارند (نگاه شود به نقشه موقعیت چند شهری روی قابلیت ارضی) حال اگرنقشه مراکز شهری یکی از مناطق طرح ریزی کالبدی، آذربایجان را روی نقشه پهنه بندی خطر نسبی زلزله بیندازیم، مشاهده خواهیم کرد که در اینجا نیز رشد طبیعی شهرها به پراکنش مطلوب نینجامیده است. درست به عکس، بسیاری از شهرهای مهم منطقه، ازجمله شهر میلیونی تبریز، در ناحیه خطر بالای زلزله قرار دارد.