سازگاری اجتماع محور (Community-based adaptation)، رویکردی نوین در جهت کاهش اثرات تغییرات آب و هوا در شهرها

امروزه ذوب شدن یخ های قطبی و یخچال ها، بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوس ها، افزایش شدت بارش (ضریب طغیان) و جاری شدن سیل، افزایش خشکسالی، بیابان زایی و کمبود مواد غذایی، تأثیر بر تنوع زیستی و خطر انقراض گونه ها، کمبود آب آشامیدنی و افزایش بیماری های واگیردار و کثرت وقوع طوفان ها و سیکلون ها از جملهپیامدهای تغییر آب و هوا برای کره زمین است. شهرها به عنوان محل سکونت بیش از نیمی از جمعیت 7 میلیاردی کره زمین، بیشتر از دو سوم انرژی جهان را مصرف کرده و 70% گاز CO2 منتشر شده در جهان را به خود اختصاص داده اند. طبق گزارش سکونتگاه های انسانی سازمان ملل در سال 2011 ، بین 40 تا 70 درصد انتشار گازهای گلخانه ناشیاز شهرهاست. تا سال 2030 ، بیش از 80 درصد افزایش در تقاضای انرژی سالیانه جهانی از شهرهای کشورهای درحال توسعه خواهد آمد. تغییرات آب و هوایی می تواند منبعی از فرصتها را برای تغییر الگوهای تولید و مصرف شهرها ایجاد کند. تمرکز مردم، صنایع و فعالیت های فرهنگی در شهر، نقش مدیریت شهری و جامعه مدنی آن را بهمثابه ظرفی از فرصتها و نوآوری ها می سازد که باعث می شود راهبردها و سیاست هایی برای مقابله با تغییر آب و هوا شکل بگیرد. سازگاری با تغییر آب و هوایی شامل همه اقدامات برای کاهش آسیب پذیری یک سیستم(برای مثال شهر)، گروه های جمعیتی(برای مثال جمعیت آسیب پذیر در یک شهر )یا افراد و خانوارها در مقابل اثرات نامطلوب تغییر آب و هوایی است. تاکنون برنامه های رویارویی با چالش تغییرات آب و هوایی تنها سطوح جهانی و ملی را مورد خطاب قرار داده است و به سطوح محلی برای اقدام توجه نشده است.یکی از رویکردهای نوین در جهت سازگاری شهرها با تغییرات آب و هوا و کاهش مخاطرات طبیعی، رویکرد سازگاری اجتماع محور (Community-based adaptation) است. سازگاری اجتماع -محور رویکردی پایین به بالا است که اجتماعات محلی را در کانون تصمیم گیری جهت واکنش به پیامدهای ناشی از تغییر آب و هوا قرار می دهد.سازگاری اجتماع -محور بر مشارکت اجتماعات محلی که بر اساس اولویت ها، دانش و ظرفیت های مردم محلی استوار است، تأکید می کند. این مقاله برای طرح راهکارهای مناسب جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و سازگاری با تغییر آب و هوا به پژوهش ها و اسناد جهانی توسل می جوید، که راهکار یک مسئله جهانی را در پایداری اجتماعات محلی جست و جو می کنند. زیرا رویارویی با چالش های برشمرده به مدیریت شهری نوینی که یکایک اجتماعات محلی رادربرگرفته و پایدار سازد، نیاز دارد.مدیریت شهری برای سازگاری با تغییر آب و هوا به دارایی ها و ظرفیت های اجتماعات محلی، یا به عبارتی سازگاری اجتماع -محور نیاز دارد تا الگوی توسعه پایدار از پایین به بالا در مدیریت شهری نهادینه شود.

Keywords:

تغییر آب و هوا , سازگاری , اجتماع محلی , گاز گلخانه ای