الگوی جریانات جوی تابستانه قم

الگوهای گردش جوی نقش مهمی در پیدایش پدیده های محیطی به ویژه در مناطق معتدله دارند .از این رو، شناسایی الگوهای گردش جوی کنترل کننده آب و هوای ایران و ویژگی های آنها بسیار ضروری است.در این تحقیق به منظور شناسایی الگوی جریانات جوی تابستانه ابتدا آمار روزانه دما ایستگاه سینوپتیکی قم طی دوره 1987-2005 میلادی از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد و روزهایی که در سه ماه تابستان( جولای-اگوست –سپتامبر) بالاترین دمای میانگین روزانه را داشتند برای مطالعه موردی انتخاب شدند.سپس 24 نقشه سینوپتیکی در دو سطح تراز دریا و تراز 500 هکتوپاسکال و نقشه همدمای سطح زمین و نقشه ضخامت جو (100-500) بصورت نرمال (طی دوره آماری 1987-2005) برای هر یک از سه ماه تابستان و روزهای منتخب در هر یک از سه ماه تابستان از سایت NCEP/NCAR تهیه و تحلیل سینوپتیکی شد. نتایج نشان داد که همواره در طول سه ماه تابستان کم فشار های حرارتی مونسون بر نیمه جنوبی و بخش های مرکز ایران تسلط دارد و منطقه قم در انتهای زبانه های این کم فشار واقع شده است . بررسی نقشه های ضخامت جو (100-500) نشان از ضخامت زیاد جو در جنوب غربی ایران دارد و منطقه قم در ماه های جولای و اگوست به مرکز ضخامت نزدیکتر و در ماه سپتامبر از این مرکز دور تر است. نزدیک بودن به این مرکز نشان از دمای زیاد سطح زمین دارد و در نقشه تراز 500 هکتوپاسکال در تمام ماه های تابستان ، منطقه ایران و خاورمیانه تحت استیلای کامل پرفشارجنب حاره ای قرار گرفته است و کمفشارحرارتی سطح زمین تقویت شده بوسیله پر ارتفاع جنب حاره هوای بسیار گرم عربستان و صحرای آفریقا را به داخل ایران هدایت می کند .منطقه قم همواره در محور پشته پرفشار جنب حاره ای که محل نزول شدید هوا و گرمایش هوا است قرار دارد .

Keywords:

تحلیل سینوپتیکی , جریانات جوی تابستانه , قم , پرفشار جنب حاره ای , کم فشار مونسون