بررسی تطبیقی وضعیت کلان بازیافت پسماند در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته جهان

مدیریت پسماند جامد شهری در کشورهای پیشرفته یکی از چالش های مهم مدیریتی در سالهای اخیر بوده و تلاشهای فراوانی در بهبود این مدیریت در این سالها صورت گرفته است. اجتناب از آلودگی محیط زیست، کاهش گازهای گلخانه ای و حفظ منابع ماده و انرژی از مهمترین اهدافی است که در مدیریت پسماند جامد شهری دنبال می شود. از میان عناصر مختلف مدیریت پسماند شهری پس از کاهش تولید پسماند، بازیافت در بالاترین بخش هرم مدیریتی پسماند قرار می گیرد. بازیافت در راستای هماهنگی کامل با توسعه پایدار، علاوه بر کاهش آلودگی های وارد بر محیط زیست، از طریق بازگشت مواد قابل بازیافت به حفظ ماده و انرژی نیز یاری می رساند. در مقاله حاضر چهار کشور پیشرفته ایالات متحده آمریکا، آلمان، ژاپن و استرالیا از چهار قاره مختلف انتخاب شده اند و رویکردها و راهکارهای مختلف این کشورها در بازیافت مورد بررسی قرار گرفته است. در آلمان و استرالیا، بازیافت به ترتیب با نرخ 62% و 52% به عنوان مکانیسم مدیریتی غالب در این دو کشور شمرده می شود. درحالیکه به علت موقعیت جغرافیایی و غالب بودن زباله سوزی در ژاپن (بیش از 70%)، نرخ بازیافت در این کشور 20% بوده است. از طرف دیگر با وجود غالب بودن دفن در آمریکا (به دلیل وسعت سرزمین و فرهنگ مصرف گرایی)، نرخ بازیافت در این کشور به 35% می رسد. درحالیکه بنابر گزارش های غیررسمی نرخ بازیافت در ایران در حدود 16% برآورد می گردد. با توجه به ترکیب پسماند ایران در مقایسه با سایر کشورهای پیشرفته، که حاوی بخش آلی بیشتری است، پتانسیل افزایش نرخ بازیافت (در قالب کمپوست) و انحراف جریان پسماند از مراکز دفن وجود دارد.

Keywords:

پسماند جامد شهری , مدیریت جامع پسماند , بازیافت , ایران , کشورهای پیشرفته , بررسی تطبیقی