تنوع ژنتیکی و ارزیابی عملکرد واجزای عملکرد دانه در 20 ژنوتیپ کنجد بر اساس تجزیه کلاستر و مولفه های اصلی در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد بذر و اجزای عملکرد 20 رقم کنجد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفاتعملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول غلاف، قطر غلاف، وزن غلاف، وزن هزار دانه، قطر ساقه، عرض برگ، طول برگ، تعدادغلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف مورد مطاله قرار گرفتند. پس از تجزیه واریانس داده ها، ضریب همبستگی بینصفات محاسبه گردید و با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی، متغییر های موثردر عملکرد بذر شناسایی شدند ودر نهایت ژنوتیپ ها به روش تجزیه خوشه ای متد ward گروه بندی شدند. بر مبنای تجزیه به عامل ها پنج مولفه اصلی اول 75 % از کل واریانس متغیر ها را توجیه کردند. صفات ارتفاع بوته، طول برگ، قطر ساقه، با 32 % از کل واریانسمهمترین نقش را در تبیین عامل اول داشتند. در حالیکه، در مولفه دوم عرض برگ - طول کپسول- تعداد دانه درغلاف، با 14 % کل واریانس از جمله صفات مهم بودند. در تجزیه کلاستر، ژنوتیپ ها در 3 گروه متفاوت قرار گرفتند.ژنوتیپ های موجود در در کلاستر 1 داری قطر کپسول و وزن هزار دانه بیشتری بودند. در حالیکه در کلاستر 2میانگین ژنوتیپ ها برای صفات عرض برگ و قطر ساقه بیشتر بود. ژنوتیپ های کلاستر 3 از نظر ارتفاع بوته، طولبرگ، طول کپسول، تعداد کپسول در بوته، وزن غلاف، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه دارای ارزش بیشتری بود.

Keywords:

کنجد , عملکرد دانه , تجزیه به عامل ها , اصلی و تجزیه کلاستر