ارزیابی واکنش لاین های موتانت برنج (.Oryza sativa L) به تنش شوری در مرحله ی گیاهچه ای

اصلاح واریته های برنج مقاوم به شوری یکی از بهترین راهها برای بهره برداری از خاک های شور می باشد. استفاده از اصلاح موتاسیونی باایجاد تنوع ژنتیکی فراوان می تواند به انتخاب واریته های جدید برای بهبود برخی از صفات مهم اقتصادی کمک کند. در تحقیق حاضر بذور رقم برنج طارم محلی را تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی، اتیل متان سولفونات (EMS) و سدیم آزید (SAZ)، قرار داده و در نسل دوم بوته هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند انتخاب شدند. جهت بررسی واکنش لاین های موتانت نسبت به تنش شوری درمرحله گیاهچه، بوته های انتخابی در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار، در سطوح شوری صفر و 12 دسی زیمنس بر متر با اعمال تیمارهای موتاژنی (EMS و SAZ) در محیط هیدروپونیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که 2 لاین موتانت حاصل از تیمار EMS با دارا بودن میزان زیست توده بالاو نسبت سدیم به پتاسیم پایین به همراه رقم نونابوکرا در گروه متحمل قرار گرفتند که در مقایسه با شاهد (بدون اعمال موتاسیون) تحت تنش شوری بهتر عمل کردند و دو لاین حساس به شوری نیز تحت تیمار این موتاژن مشاهده شد. در حالی که اکثر لاین های موتانت حاصل از تیمار SAZ در تنش شوری مشابه با رقم شاهد عمل کردند. همچنین تعدادی لاین حساس به شوری با زیست توده ی کم و نسبت سدیم به پتاسیمبالا از این موتاژن شناسایی شد.

Keywords:

برنج , متیل اتیل سولفونات , سدیم آزید , موتاژن های شیمیایی , شوری