اثر روشهای مختلف پرایمینگ بر جوانه زنی بذر اسفناج (Spinacia oleraceae L.)

گیاه اسفناج یک سبزی برگی با ارزش غذایی بالا می باشد که تکثیر آن به صورت کاشت مستقیم بذر در محل اصلی انجام می گیرد. با توجه به اینکه پیشنهاد گردیده است پرایمینگ (پیش آماده سازی) بذر می تواند در تسریع جوانه زنی، استقرار اولیه و بهبود رشد گیاه و بهبو د جوانه زنی بذر در شرایط نامساعد موثر باشد، در آزمایش حاضر اثر روش های مختلف پرایمینگ بر جوانه زنی بذر توده همدان (توده اسفناج بومی ایران ) مورد بررسی قرار گرفت . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهای روش هیدروپرایمینگ (آب مقطر، ماسه مرطوب و یا بین پارچه مرطوب )، پرایمینگ با غلظت های 0/5، 1 و 1/5 درصد کلرید سدیم، نیترات پتاسیم ، مونو پتاسیم فسفات (KH2PO4) و دی پتاسیم (K2HPO4) با چهار تکرار (هر تکرار شامل 50 بذر ) انجام گردید . پس از انجام تیمارها به مدت 12 ساعت، بذرها در هوای ازاد قرار داده شده تا خشک شوند و سپس آزمایش جوانه زنی در پتریش های 9 سانتی متری و با قرار دادن بذرها روی یک لایه کاغذ صافی و ابیاری با آب مقطر انجام شد . شمارش درصد بذور جوانه زده به مدت 14 روز انجام شده و در پایان آزمایش درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زن ی ، شاخص قدرت بذر محاسبه شده و شاخص های رشد دانهال شامل طول، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه اندازه گیری شد . مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح 5% انجام شد. نتایج نشان داد اثر انواع تیمار نوع پرایمینگ، غلظت مواد مورد استفاده در پرایمینگ و یا برهمکنش بین تیمارهای نوع پرایمینگ و سطوح تیمارها بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و شاخص قدرت بذر در سطح یک درصد معنی دار بود . اثرنوع پرایمینگ بر وزن خشک ریشه چه و میانگین طول ساقه چه در سطح یک درصد و بر وزن خشک ساقه چه در سطح 5 درصد معنی دار شد و اثر نوع پرایمینگ و برهمکنش نوع پرایمینگ و غلظت های مواد مورد استفاده در پرایمینگ بر میانگین طول ریشه چه در سطح یک درصد معنی دار شد . بیشترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذر اسفناج در تیمار های 0/5 درصد نیترات پتاسیم و KH2PO4 و یا غلظت یک درصد کلرید سدیم و بیشترین قدرت جوانه زنی در تیمار پرایمینگ بذر با ماسه مرطوب وجود داشت . بیشترین طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ریشه چه در تیمارهای پرایمینگ بذر با ماسه مرطوب و یا غلظت 0/5 درصد KH2PO4 وجود داشت . با توجه به وجود تنوع ژنتیکی زیاد اسفناج در ایران و استفاده از توده های مختلف اسفناج بومی ایران برای تولید اسفناج در مناطق مختلف ایران، پیشنهاد می گردد اثر تیمارهای پرایمینگ مورد استفاده در این آزمایش بر جوانه زنی بذر و رشد اولیه دانهال های اسفناج مورد ارزیابی قرار گیرد.

Keywords:

جوانه زنی , اسفناج , بذر , پرایمینگ