بررسی تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ های بومی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مزرعه ای

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی و نقش آنها در پزشکی و صنایع دارویی و غذایی و ... امروزه توجه زیادی به کشت و اصلاح گیاهان دارویی صورت می گیرد. بادرنجبویه نیز از گیاهان دارویی مهم بوده و کشت و زراعت آن روز به روز افزایش یافته است با توجه به اینکه ایران از خواستگاه های بادرنجبویه می باشد بنابراین ضرورت توجه به ذخایر و توده های بومی جهت استفاده در اصلاح آن ضروری است. به همین منظور در آزمایشی 12 توده بومی بهمراه دو ژنوتیپ آلمانی و ژاپنی در شرایط مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت البته به دلیل از بین رفتن تعدادی از بوته ها در طی زمستان تجزیه طرح بصورت کاملا تصادفی نامتعادل صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین توده های مورد بررسی از نظر صفات مورفولوژیک و غلظت سیترال (از ترکیبات مهم اسانس) اختلاف معنی داری وجود دارد این نتایج بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا بین توده های مورد بررسی است. همچنین بالا بودند مقدار ضریب تغییرات در اکثر صفات، بیانگر وجود تنوع زنتیکی بالا در بین بوته های (زنوتیپ های) درون هر توده بود. جهت گروه بندی ژنوتیپ ها تجزیه خوشه ای انجام گرفت. تجزیه خوشه ای با استفاده از ضریب فاصله اقلیدسی و به روش دورترین همسایه ها صورت گرفت نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای نیز بیانگر بالا بودن تنوع ژنتیکی در بین و درون توده های مورد مطالعه بود . نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع ژنتیکی بالایی بین ژنوتیپ های مورد بررسی وجود دارد بالا بودن تنوع ژنتیکی در بین توده ها و درون توده ها بیانگر امکان گزینش در بین توده ها و هم در درون توده های بومی و انتخاب ژنوتیپ های برتر در جهت اصلاح و بهبود آن وجود دارد.

Keywords:

گیاهان دارویی , بادرنجبویه , تنوع ژنتیکی , توده های بومی , سیترال