بررسی همبستگی صفات در گل محمدی 10 استان کشور تحت شرایط خشکی

گل محمدی ( Rosa damascena Mill.) از گیاهان دارویی و معطر در ایران می باشد که به سبب شرایط اقلیمی کشور از مرغوبیت خاصی در گلاب، اسانس و مواد موثره برخوردار است جهت شناسایی ژنوتیپ های پرمحصول از نظر عملکرد و مقاومت به خشکی لازم است صفاتی که رابطه معنی داری با عملکرد دارند مورد شناسایی قرار گیرند به منظور بررسی رابطه بین صفات مختلف گل محمدی در شرایط خشکی ، ژنوتیپ های گل محمدی از 10 استان کشور جمع آوری و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون آبیاری و با آبیاری در دماوند کشت شدند. طی دوره گلدهی ، تعداد گل در هکتار، عملکرد گل در هکتار (kg/ha)، وزن گلبرگ، ارتفاع بوته، محیط بوته، مقدار اسانس در هکتار و درصد اسانس در سال های 87 و 88 اندازه گیری شدند. پس از جمع آوری داده ها تجزیه همبستگی و رگرسیون انجام شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد همبستگی بین عملکرد گل با صفات وزن گلبرگ، تعداد گل، عملکرد اسانس در هکتار، ارتفاع بوته و محیط بوته (فقط در شرایط دیم) به صورت پایداری مثبت و در هر دو شرایط در سطح احتمال 1% معنی دار بود. در مقابل ، همبستگی بین عملکرد گل با درصد اسانس در هر دو شرایط آبی و دیم منفی و در سطح احتمال 1% معنی دار بود. رابطه بین وزن گلبرگ با سایر صفات از همان روند عملکرد گل در هکتار تبعیت می کرد . در تجزیه رگرسیونی گام به گام سهم هر یک از صفات که بیشترین تاثیر را در عملکرد گل در هکتار داشتند مشخص گردید. نتایج در شرایط دیم نشان داد که صفات تعداد گل، مقدار اسانس در هکتار و درصد اسانس در کل مجموعا 91/7% و در شرایط آبی وزن گلبرگ و محیط بوته در کل مجموعا 98/6% از تغییرات مربوط به عملکرد را توجیه نمودند. صفات تعداد گل، ارتفاع بوته و محیط بوته در افزایش عملکرد گل محمدی نقش مهمی داشتند. که می توان برای انجام کارهای اصلاحی در حهت تولید انبوه و استخراج اسانس و مواد موثره این صفات را مد نظر قرار داد.

Keywords:

گل محمدی V Rosa damascena Mill , عملکرد گل , تعداد گل , تجزیه همبستگی , تجزیه رگرسیون