نقش هلال احمر در مقابله با بحران های حاصل ازحوادث بیوتروریستی (قبل در حین و پس از واقعه)

بیوتروریسم عبارت است از استفاده عمدی از عوامل بیماری زای عفونی و سمی (ویروس، باکتری، قارچ، انگل و سموم با منشا بیولوژیک) بر علیه انسان، حیوانات و محصولات کشاورزی که به نوع اخیر اگرتروریسم گفته می شود. با توسعه علوم بیولوژیکی ملکولی، سهولت دسترسی همگان به منابع علمی، تغییر چهره سیاسی جهان و تسلط نظامی گری و توسعه تروریسم دولتی و گروهی، تهدیدات نوینی جوانع بشری را دچار مشکلات نوین نموده است. بگونه ای که سازمان بین المللی صلیب سرخ جهانی علاوه بر برگزاری همایش های علمی بزرگ ضمن هشدار به جوامع سیاسی و بین المللی جهت تلاش در پیشگیری این تهدیدات، جوامع پزشکی و امدادرسانی را به آموزش و آمادگی در مقابله با اینگونه خطرات توصیه می نماید و یک سایت اختصاصی داده است. نگارنده که بعنوان که نماینده نهادهای ملی در اجلاس های بین المللی مربوط به این موضوعات شرکت می نماید شاهد فعالیت گسترده این سازمان ها می باشد. در چند سال گذشته پخش انواع اخبار و اطلاعات در مورد حوادث بیوتروریستی مانند پخش پاکت های حاوی میکروب سیاه زخم در برخی نقاط جهان و مرگ افراد و گسترش اطلاعات موجود درمنابع، نشریات و بخصوص اینترنت در زمینه روش های تهیه و کارایی این عوامل جهت ایجاد رعب و وحت، سبب افزایش آمار وقایع بیوتروریستی و گرایش افراد و گروههای آشوب طلب به استفاده از آنها گردیده است. هرچند 90 درصد اینگونه اقامات مانند پخش مواد و وسایل آلوده به افراد و مراکز مختلف صرفا جهت ایجاد هراس بوده و فاقد هر گونه عامل بیماری زاست و لیکن حتی وجود درصد کوچکی از احتمال وقوع چنین حوادثی ضرورت انجام اقدامات پیشگیرانه و لحاظ نمودن آن در مدیریت امداد و نجات جوامع شهری را بطور جدی مطرح می سازد. بررسی ها نشان داده است که پخش عمدی عوامل بیولوژیک خطرناک در شهرهای بزرگ می تواند عواقبی بسیار دردناک داشته باشد. به تعبیر یک روانشناس تهدیدات بیوتروریستی چه رخ بدهد یا ندهد می تواند در جوامع شهری و بخصوص پر جمعیت عواقبی شدید داشته باشد. بررسی میکروب های موجود در هوای میدان های متراکم شهر تهران نشان دهنده تعداد بسیار بالای انواع میکروب ها در مقایسه با مناطق کوهستانی حوالی شهر است. بزرگترین منابع خططر یک شهر بزرگ در سطح کلان منابع آب،‌منابع مواد غذایی و دامی و در سطوح بعدی پخش عوامل بیولوژیک بیماری زای تنفسی در هوا، مراکز تجمع، روستوران ها و مراکز استراتژیک شهری است. حضور جوندگان وحشی در مجاری و کانال های شهری، انواع حیوانان ولگرد ورود هزاران دام و حیوان حتی حیوانات وحشی (قاچاق جانوران وحشی) مانند رشد حشرات و گزندگان، حجم عظیم زباله ها از جمله زباله های پزشکی و آلوده خود زمینه مناسبی است جهت نگرانی. نکته بسیار مهم در کنترل بحران چنین حوادثی که می تواند متعاقب خوادث طبیعی چون سیل و زلزله، شوک سرما و گرما صورت گیرد. یا در اثر کاربرد عمدی عوامل بیولوژیک شیوه یابد وجود یک برنامه کلان مدیریت بحران و نقش بسیار اساسی نیروهای امدادگر هلال احمر می باشد. در سمینار آموزشی که در سال 1381 جهت امدادگران هلال احمر توسط اینجانب ازائه شد اهم موضوعات مربوط به این تهدیدات اشاره گردید که توسط سازمان تحت عنوان کتابی منتشر شد. در این عرصه به مواردی اشاره می شود که در مدیریت کلان شهرها باید مورد نظر باشد تاضمن کاهش ضریب تهدید سبب اعمال سییستم مناسب عملیات کنترل بحران توسط نیروهای امدادی، انتظامی و بهداشت و درمان خواهد شد. بررسی های اپیدمیولوژیک مداوم و همچنین نصب نمونه بردارهای بیولوژیک در مجموعه سایت های بررسی آلودگی هوای شهر و بررسی داوم فلور میکروبی هوا می تواند نشانگر خوبی باشد که در تمام شهرهای مدرن جهان صورت می گیرد. آموزش نیروهای فوق الذکر و ایجاد سیستم Early Warning System و همچنین شبکه اطلاع رسانی مناسب می تواند در این موارد بسیار کارساز باشد. تهیه پناهگاه های NBC و آموزش عمومی بدون آن که سبب نگرانی و رعب و وحشت شهروندان گردد در پیشگیری موثر است. در این مقاله بحث در مورد بیوتروریسم شهری و زمینه ها و تهدیدات به روش ها و ابزار مدیریت این بحران و نقش این بحران هلال احمر خواهیم پرداخت.