سنجش مخاطرات طبیعی با نگرش منطقه ای در شمال شرق ایران (خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی)

مخاطرات طبیعی همواره از دیرباز بعنوان مخربترین عامل آسیب رسان به انسان، جامعه و زیستگاهش مطرح بوده است. پژوهشها و بررسیهای انجام شده نشان میدهد مخاطرات طبیعی خسارتهای جانی، مالی، روحی و زیست محیطی مختلفی بر جامعه وارد مینماید. کاهش خسارتهای جبران ناپذیر مخاطرات طبیعی نیازمند شناخت مخاطرات، برنامه ریزی برای مقابله و پیشگیری از این مخاطرات و آثار مخرب آن در برنامه های بلند مدت است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی جزء ده کشور سانحه خیز دنیا به شمار می آید که بر اثر مخاطرات طبیعی پیامدهای ناگواری برای مردم به همراه دارد. منطقه شمال شرق کشور(سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی) که حدود 14 درصد مساحت ایران را در بر گرفته است یکی از مناطقی است که مخاطرات طبیعی خسارتهای مختلفی را به وجود می آورد. بر این اساس در پژوهش حاضر، سعی شده است تا مخاطرات طبیعی که این منطقه را تهدید میکند شناسایی شود. با توجه به اطلاعات موجود و نقشه های تهیه شده انواع مخاطرات طبیعیی که تا کنون منطقه شمال شرق کشور را در مخاطره قرار داده است شامل مخاطرات زلزله، سیل، خشکسالی ، بیابان زایی و جابجایی شنهای روان میباشند. روش پژوهش بر اساس روش سلسله مراتبی با سیستم اطلاعات جغرافیایی، بوده است که خروجیهای آن عبارت است از: نقشه های فضایی با انواع مخاطرات طبیعی، نقشه تلفیق و نمایش پهنه های خطر، آشکار سازی سکونتگاهها و شهرهای مستقر در پهنه های خطر. نتایج نشان میدهد که 45.54 درصد شهرها و 42.77 درصد روستاهای منطقه شمال شرق ایران در پهنه با خطر متوسط واقع شدهاند و پس از آن، پهنه های خطر بالا ، کم و خیلی بالا در رتبه های بعدی قرار دارند. و شهر مشهد و بجنورد در پهنه با خطر متوسط و شهر بیرجند در پهنه با خطر کم قرار گرفته است.

Keywords:

مخاطرات طبیعی , تحلیل سلسله مراتبی , تحلیل فضایی , سیستم اطلاعات جغرافیایی , منطقه شمال شرق