ارزیابی تنوع و پایداری فعالیت اقتصادی در شهرستان های استان گیلان با استفاده از شاخص های گیبز مارتین و ضریب مکانی

تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی می تواند را ههای دستیابی به توسعه پایدار را آسان تر کند. از اینرو یکی از رویکردهای مهم در زمینه توسعه پایدار سکونتگاه های انسانی و تقسیمات گوناگون مناطق (سیاسی و یا قراردادی) از قبیل کشور، استان، شهرستان، بخش، دهستان و غیره، پرداختن به این امر مهم اقتصادی و ایجاد تعادل بین فعالیتهاست که در سال های اخیر بحث تنوع و تخصص اقتصادی در مباحث اقتصاد شهری و منطق های از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.از سوی دیگر ارزیابی پایداری اقتصادی زمانی به اهداف خود دست می یابد که این فرایند در قالب چارچوبی نظام مند و جامع صورت گرفته و یا با ارائه ابزار و شاخ صهایی هدفمند همراه باشد و نتایج را با کمترین خطا و بزرگنمایی نشان دهد. از اینرو در پژوهش حاضر با استفاده از شاخص های کمی گیبز مارتین (C) و ضریب مکانی (LQ) و استفاده از داده های اقتصادی منتشر شده در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 ، به ارزیابی تنوع فعالیت های اقتصادیدر شهرستان های استان گیلان اقدام شد. نتایج بدست آمده نشان داد: شهرستان های بندر انزلی و رشت به ترتیب با کسب رتبه های 1 (C=0/887) و 2 (C=0/885) بیشترین تنوع اقتصادی را در بین شانزده شهرستان مورد مطالعه بدست آوردند؛ شهرستان های سیاهکل و املش نیز به ترتیب با کسب رتبه 16 (C=0/686) و 15 (C=0/711) از کمترین تنوع اقتصادی برخوردار شدند. در زمینه بررسی اقتصاد پایه با بهره گیری از شاخص ضریب مکانی، مشخص شد که بسیاری از شهرستان ها با کسب ضریب LQ بیش از یک، شرایط خودکفایی و همچنین صادرات محصولات و خدمات خود را در سطح منطقه و حتی خارج از استان بوجود آورد هاند. در این میان شهرستان های رشت ( 12 گروه فعالیتی)، انزلی ( 11 گروه فعالیتی) و آستارا ( 9 گروه فعالیتی) به ترتیب بیشترین سهم صادرات کالا و خدمات را در سطح منطقه پیرامونی خود بدست آوردند.

Keywords:

تنوع بخشی اقتصادی , پایداری اقتصادی , شاخص گیبز مارتین , شاخص ضریب مکانی , استان گیلان