بررسی تجارب موفق رویکرد نوشهرسازی با تأکید بر الگوی توسعه مبتنی بر حمل ونقل عمومی؛ نمونههای مطالعاتی: فوتسکری و یرونپیلی

الگوی توسعه شهری مبتنی بر حملونقل عمومی (TOD) ، بخشی از سیاستهای مدیریت تقاضای حملونقل است که درچارچوب رویکرد نوشهرسازی مطرح شده است و با ارائه راهکارهای مقتضی میتواند راهحلی کلی را برای مشکل پراکندگیکلانشهرها به ارمغان آورد. این الگوی توسعه شهری از ویژگیهایی چون ارتقای کیفیت طراحی محلهای، افزایش کاربری- های مختلط، گسترش تعاملات اجتماعی، کاهش استفاده از اتومبیل و گسترش گزینههای جابهجایی سازگار با حملونقلعمومی همانند دوچرخهسواری و پیادهروی، برخوردار است. با گذشت یک نسل از تجربه به کارگیری این الگوی توسعه شهری در کشورهای پیشرو، بررسی موانع و عوامل موفقیت اینپروژهها و تطبیق آن با شرایط بومی کشور می تواند در جهت تدوین ضوابط و مقررات شهرسازی برای تهیه برنامه های TOD در اطراف ایستگاه های حمل ونقل عمومی از جمله خطوط مترو و BRT به ویژه در کلانشهرها و شهرهای بزرگ کشور مفید واقع شود. بر همین اساس هدف نوشتار حاضر، تبیین الگوی توسعه مبتنی بر حمل ونقل عمومی و تجزیهوتحلیل تحلیل دو نمونهموفق TOD شامل پروژه شهر فوتسکری واقع در ایالت ملبورن و پروژه شهر یرونپیلی واقع در ایالت بریزبن است. روش- شناسی مقاله حاضر، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر بهرهگیری از منابع معتبر لاتین از جمله منابع مرتبط با ادبیات نظری موضوع و اسناد برنامهریزی مربوط به هر پروژه است. عمدهترین متغیرهای این مقاله شامل: مروری بر خاستگاهنوشهرسازی، رویکردهای جدید توسعه فشرده مطروحه در جنبش نوشهرسازی، رویکرد توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی، مرور تجارب، بررسی عوامل مثبت و منفی در اجرای TOD و چالشهای مدیران شهری در ایران جهت استفاده از TODمی باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که تجمیع اراضی اطراف ایستگاههای مترو و نواقص موجود در مقررات حکمروایی شهری از مهمترین موانع و فراهم آوردن سازوکارهای مالی، ایجاد جاذبه برای کسبوکارهای محلی، کیفیت طراحی شهری و اتخاذ رویکردهای مشارکتی و حمایتی از سوی دولت مهمترین عوامل موفقیت در دو پروژه موردبررسی بودند.

Keywords:

توسعه فشرده , نوشهرسازی , توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی , فوتسکری , یرونپیلی