معماری بومی، تجلی کشف استعداد ذاتی یک سرزمین؛(مطالعه موردی: روستای تیان)

معماری روستایی، علی رغم برخورداری از ظاهری ساده و بی پیرایه، سرشار از حکمت ها و مفاهیم غنی و منطبق بر فطرت پاک انسانی است. این معماری، نماینده تفکر و تحرک فرهنگی زمان خود و برگردانی از عقاید و نظریات جاری در هویت جمعی ساکنان آن است. و می توان آن را بهترین نمود تعلق انسان به محیط طبیعی و عینیت یافتن سازگاری کالبد با زیست بوم خود دانست. به اعتقاد کریستین نوربرگ شولتز، معماری بومی، خاستگاه و منشاء هنر مکان، و هنر مکان، پاسخی است به پرسش زیستن یا ساکن شدن . بدین مفهوم، می باید معماری اصیل جاری در روستاها را نه پیروی از الگویی همه گیر و مرسوم، بلکه نتیجه کشف قابلیت هاو استعداد محیط و همگامی با آن دانست. به بیان دیگر، معماری روستایی، بیش از آنکه حاصل عمل خلاقانه روستاییان باشد، نتیجه کشف استعداد محیط توسط آنان است. از این رو، پدیدآورندگان این معماری را نه خالق که باعث(برانگیزاننده) آن باید دانست. و از این رهگذر است که معماری روستایی را معماری بدون معمار می نامند. روند شکل گیری اجزاء معمارانه این روش بدین صورت بوده است که خانواده روستایی، یعنی تمام اعضای شکل دهنده خانوار، در فرایند زندگی خود ، بدون اینکه نام معمار بر آنها حمل شود، در مسیری دمادم، به شدن و تکوین خانه خود و لاجرم روستا همت می گمارند. این بدان معنی است که استعداد محیط از طریق عمل خانواده روستایی و نفس زندگی او، راهی برای ظهور می یابد. در این مقاله، با بررسی تطبیقی مفاهیم معماری بومی با معماری تجلی یافته در بخش قدیمی روستای تیان از توابع شهرستان ازنا در استان لرستان، آفرینش پویا و پایدار معماری بدون معمار، به تصویر کشیده شده است

Keywords:

معماری روستایی , معماری بومی , استعداد محیط , روستای تیان