از بازار تا مراکز خرید امروز

در طول تاریخ بازارهای سنتی ایران با مجموعه ای وسیع از کاربریها و بناهای جنبی مانند مدرسه، مسجد، حمام، همراه با معماری غنی ایرانی - اسلامی،مرکز جنب و جوش شهرها و تعاملات اجتماعی بودند. بازارها در گذشته به طور معمول در امتداد مهمترین راههای ارتباطی ازیک دروازه شروع و تا مرکز شهر یا دروازه دیگر شهر امتداد داشت .بازار به واسطه محل خرید و فروش، معاوضه و مبادلات وتولید مازاد بر مصرف روستاییان در یک محل در شهر کالاهایی بین بازرگانان و شهروندان مبادله می شد .قدمت تاریخی بازارها با شکل گیری تمدن های اولیه و آغاز شهرنشینی همزمان است .به طور کلی بازار در طول تاریخ، علاوه بر فعالیت اقتصادی، فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و تفریحی نیز داشته است و همچنین یک مکان، یک روش زندگی، یک طبقه و نمادی از حیات را در شهر تداعی می کند. اما بر خلاف پیشرتفهای علمی- مهندسی و فرهنگی، در مراکز تجاری امروز ایران که شاید امتداد همان بازارهای گذشته هستند، دیگرنه خبری از تعاملات اجتماعی است و نه خبری از معماری و عملکرد مناسب که پاسخگوی نیاز جامعه امروز باشد مراکز تجاری در طول تاریخ با دگرگونی هایی همراه بوده است و با گذشت زمان در سطح وسیعی از اراضی شهرها به کاربری تجاری اختصاص یافته و نمود کالبدی آن به شکل دکان، بازار، پاساژ، فروشگاه و ... نمود یافته است. هدف این مقاله ایجاد مراکزی باکیفیت و متناسب با فرهنگ مردم است. ایجادچنین مجموعه ها می تواند با شناخت و بکارگیری عواملی ،کیفیت های فضایی را ارتقا بخشد و بابه کاربردن اصول و ضوابط تعیین شده مجموعه ای کارا و مطلوب برای مراجعه کنندگان پدید آورد.

Keywords:

بازار , مراکز تجاری , معماری اسلامی