بررسی نگرش و تمایلات رفتاری معلمان نسبت به پیشبرد برنامه های درسی جدید ( عدم تمرکز - مشارکت گسترده – حمایت یکپارچه )

عمده ترین ویژگی عدم تمرکز، مشارکت افراد و گروههای ذینفع در سطوح و مراحل مختلف است . مشارکت گسترده تر و سنجیده تر، حس تعلق به برنامة جدید را افزایش داده، مشروعیت و قابلیت اجرای برنامه درسی جدید را تضمین میکند . تشویق گرایش به عدم تمرکز و تلاش برای جلب حمایت و مشارکت گستردهتر مجریان برنامه های درسی با اندیشة اجرای سازگارانه و نیمهسازگارانة برنامة درسی، مستلزم وجود نگرشهای مثبت مجریان برنامه به خصوص معلمان است . معلمان مسئول مرحلة اجرایی اصلاحات برنامه درسی هستند و اثرات نهایی اصلاحات تا حد زیادی وابسته به مشارکت، فهم و دانش معلمان از تغییر است . با هدف فهم بیشتر این مفاهیم و رابطة آنها دو تحقیق جداگانه انجام شد . در تحقیق نخست، 200 نفر از دبیران فیزیک دورة متوسطة استان فارس و در تحقیق دوم 540 نفر از دبیران ریاضی دوره راهنمایی استان خوزستان شرکت داشتند . در هر دو تحقیق، بین نگرش دبیران به تغییر و نگرش و تمایلات رفتاری آنان نسبت به پیشبرد برنامة درسی جدید، رابطة مثبت و معناداری یافت شد . ادراک مثبت معلمان از نسبت سود - هزینه ( کارآیی برنامة درسی جدید ) و قابلیت اجرای برنامه درسی جدید با تمایلات رفتاری آنها در پیشبرد برنامة درسی جدید رابطة مثبت و معنادار دارد . هر قدر ادراک معلمان نسبت به حمایتهای مدرسه، حمایتهای ادارات آموزش و پرورش و سایر حمایتهای اجتماعی از برنامه درسی جدید مثبت تر باشد، نگرانی آنها از اجرای برنامه درسی جدید کمتر است و تمایلات رفتاری مثبت تری نسبت به پیشبرد برنامة درسی جدید از خود نشان می دهند . در بین دبیران فیزیک دوره متوسطه، دبیران مرد در مقایسه با دبیران زن به صورت معناداری تمایلات رفتاری مثبت تری نسبت به پیشبرد برنامه درسی جدید داشتند، اما در بین دبیران ریاضی دورة راهنمایی تفاوت معناداری بین زنان و مردان در این رابطه یافت نشد . هرچند زنان نگرانی بیشتری از مشکلات اجرایی برنامة درسی جدید داشتند، اما تفاوت آنها با مردان معنادار نبود . عدم شفافیت در برنامة جدید و ضعف در جلب مشارکت دبیران و مجریان می تواند منجر به مقاومت آنان در برابر تغییر شود و این مقاومت ممکن است هم در سطوح تصمیم گیری و هم در سطوح اجرا صورت پذیرد . گاه نگرانی معلمان از دستاوردهای پایین دانش آموزان ( کیفیت یادگیری پایین ) نیز از جمله عوامل مقاومت در برابر برنامه درسی جدید است . در صورتی که بر این تعارضات و مقاومتها غلبه نشود، اثرات زیانباری روی برنامة درسی خواهند گذاشت