تولید لاین های موتانت پاکوتاه ، زودرس و با عملکرد بالا در رقم طارم محلی (Oryza sativea L.) از طریق پرتوتابی گاما

طارم محلی، یک رقم کیفی برنج ایرانی، دارای ارتفاع بلند، ساقه های ضعیفف حساسیت به ورس عملکرد پایین می باشد. در این تحقیق، از دزهای 250 و 350 گری اشعه گاما برای اصلاح ا ین صفات استفاده گردیده است. کارایی موتاژنی اشعه گاما با اندازه گیری صفات مانند درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالعه مزرعه ای طی 4 سال و با اندازه گیری صفاتی مانند تعداد پنجه، ارتفاع بوته، طول میانگره های اول و دوم، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، طول و عرض دانه، وزن 100 دانه، زمان گلدهی و رسیدن و عملکرد صوت گرفته است. درسال اول، تک بوته های انتخابی (نسل M1) از هر تیمار بطور جداگانه برداشت شده و در سال دوم در یک ردیف مجزا کشت گردیدند. این عمل در سه نسل بعدی نیز تکرار گردید. در نسل دوم (M2) علاوه بر تعداد زیادی تک بوته های موتانت، دو لاین پاکوتاه (MTM1 , MTM2) از تیمار 350 گری اشعه گاما بدست امد که این لاینها علاوه بر پاکوتاهی نسبت به شاهد دارای عملکرد بالاتر و زودرس تر بوده اند. این صفات مطلوب زراعی در دولاین موتانت تا نسل M4 در آنها تثبیت شده است. نتایج آزمایش کیفی این لاین ها نیز تا نسل چهارم، کیفیت بالای انها را تایید نموده است. لذا امید است، این لاین ها در آینده ای نزدیک به عنوان ارقام موتانت پاکوتاه، زودرس و دارای عملکرد بالا از رقم طارم محلی معرفی گردند و بدین وسیله حداکثر استفاده از پتانسیل عملکرد این رقم بومی ایرانی امکان پذیر گردد.

Keywords:

پرتوتابی هسته ای , اشعه گاما , اصلاح موتاسیونی , برنج