بررسی سفالینههای آبی و سفید مشهد در دوره صفویه، موجود در موزههای رضا عباسی وآبگینه تهران

خراسان همواره از مناطق و مسیرهای ارتباطی مهم در طول تاریخ ایران بوده است و در عین حال یکی از کانون های مهم سیاسی، فرهنگی و هنری ایران در ادوار مختلف به شمار می رود. این امر در دوران صفویه نیز استمرار پیدا کرد. طی این دوران ورود ظروف و روش های سفالگری چینی از مرزهای شرقی ادامه یافت.در میان تولیدات سفالی عصر صفوی برگرفته از چین، سفالینه های آبی و سفید از مقبولیت خاصی برخوردار بود. هر چند تولید این گونه از سفال، در دوران حکومت های قبل از صفویه نیز صورت می گرفته است اما اوج شکوفایی آن مربوط به این دوره می شود. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است، با آگاهی از اینکه شهر مشهد در دوره صفویه سهم بزرگی از سفالگری از نوع سفالینه های آبی و سفید را برعهده دارد؛ در پی پاسخ به این پرسش است که با توجه به تاثیر سفالگری چین بر ایران، این تاثیرات تا چه میزان و در چه عناصری بیشتر نمود پیدا کرده و سفالینه های موجود در موزه رضا عباسی و آبگینه تهران چه سهمی را از این تاثیر در بردارند؟در همین راستا سفالینه های موزه های مورد بحث، به لحاظ مشخصات نقوش، فرم، طرح و رنگ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته تا میزان ارتباط بین نقوش این سفالینه ها با سفالینه های چینی هم عصر خود مشخص گردد. نتایچ حاکی از آن بود؛ با اینکه سفالینه های تولید شده در مشهد به لحاظ نقش و کیفیت ساخت نسبت به سایر مراکز تولید، بیشتر تحت تاثیر چین بوده است، سفالینه های موجود در موزه های مورد مطالعه میزان کمتری از این عناصر را در بردارند و بیشتر با سلیقه ایرانی تطبیق داده شده اند.

Keywords:

ظروف آبی و سفید مشهد , عصر صفوی , سفالگری چین , نقوش ایرانی