مشاوره و هدایت شغلی ، حلقه مفقوده آموزشهای کارآفرینانه

آموزش های کارآفرینانه، بویژه در حوزه مهارت آموزی در زمره گران ترین آموزش ها به شمار می آید و با درایت و حمایت دولتها ، سرمایه های عظیمی از کشور برای ارائه آنها در جای جای نقاط کشور بسیج شده اند. لذا عقلانیت در مدیریت حکم می کندکه این آموزش ها به فراخور اصل تفاوت های فردی در امتیازات و توانا ییهای افراد که در قالب رغبت ها ، ارزش ها ، تواناییها ،مهارت ها و تجارب زندگی کاری و ... طی مشاوره و هدایت شغلی احصاء شده اند ارائه گردد تا هم منجر به کارآفرینی و ایجادمشاغل پایدار گردد و هم افراد اشتغال یافته با حداکثر بهره وری در کار به بیشترین درجه رضایت شغلی دست یابند. امروزه بیکاررا فقط کسی نمی دانند که شغلی ندارد بلکه هر فردی که از زاویه همخوانی شغل با ویژگی های روحی ، روانی ، جنسیتی ،فیزیکی، شخصیتی در جایگاه شغلی خودش نباشد نیز از منظر بهره وری شغلی بیکار محسوب می گردد. استرس و افسردگیشغلی ، ناکامی و نارضایتی شغلی ، ناپایداری و تغییر شغل و ... آفت های این ناهمخوانی به شمار می آیند. با چنین رهیافتی ازموضوع اهمیت رشد و هدایت مسیر شغلی در برنامه های آموزشی کارآفرینی کشور روشن و محسوس می گردد. انجمن مشاورهآمریکا رشد مسیر شغلی را این گونه تعریف می کند: «مجموعه ای از عوامل روان شناختی ، اجتماعی ، آموزشی ، جسمی،اقتصادی و تصادفی که بر ماهیت و معنای کار در گستره ی زندگی فرد تأثیر می گذارند.» (آندرسون، 1994) از اینرو هدف مشاوره مسیر شغلی جورکردن امتیازات و تواناییهای فرد با ملزومات شغلی است (پیچونی و بانک ، 1983) مقاله حاضر ضمن تبییناهمیت و ضرورت موضوع و آسیب شناسی وضعیت فعلی مهارت آموزی و اشتغال در کشورمان که ناشی از فقدان مشاوره مسیرشغلی مناسب در سالهای قبل از 1389 میباشد به ارائه راهبردهای مناسب برای گسترش این مهم در مراکز آموزش کارآفرینیکشور پرداخته است. به منظور تنویر اذهان مخاطبین این نوشتار، ضمن بیان تاریخچه مشاوره مسیر شغلی در ایران (که سابقه آنبه زمان هخامنشیان باز می گردد) و جهان به تشریح برخی ازنظریات مشاوره مسیر شغلی از جمله نظریه تیپ شناسی هالند کهبه لحاظ سادگی و قابل فهم بودن پرکاربردترین نظریه در مشاوره مسیر شغلی ، روانشناسی شغلی و سنجش رغبت های شغلی 30سال اخیر به شمار آمده و با فرهنگ ایرانی نیز بسیار همخوانی دارد پرداخته و در ادامه الگوها و مدل های کارآمد این رشته ازجمله مدل خصیصه و عامل و تناسب بین فرد و محیط (PEF) و مدل رویکرد پردازش اطلاعات شناختی (CIP) و مدل مشاورهچندفرهنگی برای اقوام مختلف و زنان را مورد بررسی قرار می دهد و ضمن تشریح انواع نظام های رایانه ای راهنمایی مسیر شغلی، نظام های رایانه ای راهنمایی مسیر شغلی با تأکید بر نرم افزارهای دیسکاور و سیجی و سیجی پلاس ارائه گردیده است. پایانبخش مقاله حاضر ارائه پیشنهادات کاربردی برای اجرای هر چه کامل تر پروژه مشاوره مسیر شغلی در سازمان آموزش فنی وحرفه ای کشورمان با محوریت «تدوین برنامه ملی رشد مسیر شغلی» خواهد بود.

مشاوره و هدایت شغلی ، حلقه مفقوده آموزشهای کارآفرینانه Keywords:

مشاوره مسیر شغلی , کارآفرینی , مهارت آموزی , نیازسنجی آموزشی