حفاظت از محدودههای تاریخی در مراکز شهری با گسترش فضاهای زیرسطحی شهری

امروزه اکثر شهرهای جهان با مسئله بحران کیفیت در فضاهای شهری روبهرو هستند و مسئولان و مدیران شهری به شکل فزایندهای نگرانی خود را در مورد عدم وجود کیفیات مطلوب در محیطهای شهری ابراز نمودهاند. طی نیمقرن اخیر نیز رشد شتابان شهرنشینی فراتر از امکانات و اقدامات توسعه شهری در ایران بوده که مشکلاتی گسترده بخصوص در محدودههای تاریخی و مراکز شهری در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی را ایجاد و موجب خدشهدار شدن پایداری در شهرها شده است. با توجه به اهمیت بالا و حساسیت مداخله در این نوع محدودهها، هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردها و راهکارهای حفاظت از محدودههای تاریخی در مراکز شهری با رویکرد گسترش فضاهای زیرسطحی شهری در راستای دستیابی به پایداری شهری میباشد. هدف اصلی پژوهش، بهبود کیفیات زندگی شهری، تبیین جایگاه فضاهای زیرسطحی در مراکز شهری و حیاتبخشی مجدد به محیطهای تاریخی است که با وجود داشتن بناهای باارزش و هویتمند با مشکلات متعددی روبهرو هستند. بنابراین درتلاشیم تا از دیدگاه حفاظت و توسعه پایدار شهری با ارائه راهکاری مناسب در جهت تقویت پتانسیلها و تقلیل ضعفهای موجود در این محدودهها پرداخته و مسائل و معضلات آنها را حل نماییم. این پژوهش با تکیه بر مرور متون متعدد و بررسی نظریات اندیشمندان مختلف بصورت مطالعات کتابخانهای و اسنادی به بررسیمفهوم فضاهای زیرسطحی و رویکرد حفاظت شهری پرداخته و ویژگیها و مشخصههای چنین توسعهها و رویکردی را در جهترسیدن به پایداری بیشتر در شهرها مبادرت گردیده است. در ادامه به سنجش دو نمونه داخلی و خارجی اجرا شده موفق و متناسب باهدف پژوهش و بررسی تطبیقی این دو پروژه پرداخته شده است. سپس اصول، اهداف، راهبرد و سیاستهای بکار گرفته در آنهااستخراج شده است. در انتها براساس اصول حفاظت شهری و با تاکید بر مزایای استفاده از توسعههای زیرسطحی در شهرها،راهکارهایی جهت حفاظت از مراکز شهری تاریخی پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از رویکردتوسعههای زیرسطحی در مراکز شهری تاریخی که بهدلیل داشتن هویت تاریخی و میراث ارزشمند فرهنگی بهنوعی سرمایههایفرهنگی هر کشوری محسوب میشوند، بعنوان راهکاری منطقی و کارا با هدف کنترل توسعه شهری و حفاظت از محیطهای تاریخیبهمنظور تقلیل مخاطرات هویتی، کیفی و محیطی در شهرها و دستیابی به حداکثر پایداری شهری دارای مزایای فراوانی است.

Keywords:

فضاهای زیرسطحی شهری , مراکز شهری , محدودههای تاریخی , توسعه پایدار شهری , حفاظت شهری