استفاده از تجزیه های چندمتغیره در مطالعه صفات زراعی و مورفولوژیک جمعیت های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop)

به منظور بهره گیری از روش های تجزیه و تحلیل چندمتغیره در بررسی تنوع ژنتیکی، تشخیص روابط بین صفات (موریولوژیک، زراعیو فنولوژیکی) و تعیین صفات سهیم در توجیه تنوع عملکرد توده های اسپرس بومی، آزمایشی با 30 جمعینت اسپرس در قالب طرحبلوک کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، در شهریور سال 1390-1391انجام گرفت. جمعیت های بررسی شده از نظر صفات زراعی اختلاف معنا داری داشتند. همبستگی عملکرد علوفه با تعداد شاخه در ساقهاصلی، تعداد برگچه و تعداد ساقه مثبت و با شاخص برداشت برگ و درجه روز از کاشت تا سبز شدن منفی و معنا دار بود. همبستگیارتفاع بوته با عملکرد علوفه معنی دار نبود، ولی ارتفاع بوته با تعداد برگچه همبستگی معنا داری داشت. تجزیه به مؤلفه های اصلی، برایکلیه صفات، 6 مؤلفه را مشخص کرد که بیش از 76 درصد از تنوع موجود را توجیه کردند و به ترتیب عامل عملکرد، وزن خشک گیاه،حجم بوته، شاخص برداشت برگ، صفات مورفولوژیکی - فنولوژیکی و سرعت گل دهی، نام گذاری شدند. بر مبنای نتایج رگرسیونگام به گام، صفاتی نظیر تعداد ساقه، ارتفاع بوته و تعداد برگچه بیشترین تنوع عملکرد را توجیه کردند و می توانند به منزل یک شاخص در گزینش قابل توصیه باشند. تجزیه علیت نیز اثر مستقیم این سه صفت بر عملکرد علوفه را به ترتیب 0/716، 0/226 و 0/984- برآورد کرد. نتایج نشان دهنده سودمندی کاربرد روش های آماری چندمتغیره یادشده در بررسی روابط بین متغیرهنای مختلنف کمی درگیاه اسپرس است.

استفاده از تجزیه های چندمتغیره در مطالعه صفات زراعی و مورفولوژیک جمعیت های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop) Keywords:

اسپرس , تجزیه به مؤلفه های اصلی , تجزیه رگرسیون , تجزی علیت , همبستگی