شناسایی و بررسی ریسک در مشارکت های عمومی خصوصی پروژه ها

دولت های کشورهای مختلف دنیا خصوصاً در کشورهای در حال توسعه به شکل دهی نوعی مشارکت در زمینه تأمین مالی، طراحی، ساخت، مالکیت و عملیات پروژه های زیرساختی پرداخته اند. این موضوع به یکی از چالش های اساسی فراروی ذینفعان بخش های عمومی و خصوصی تبدیل شده است. ظهور مشارکت عمومی خصوصی به عنوان راهکاری بنیادین در زمینه توسعه زیرساخت های کشورها با استفاده از تخصص بخش خصوصی به شمار می رود. با توجه به اندازه، پیچیدگی و ماهیت اینگونه پروژه ها، لزوم برخورداری از فنون مدیریت ریسک پروژه از اهمیت قابل توجهی برخوردار می شود. اصل اساسی مدیریت ریسک در این زمینه این است که ریسک باید به افراد و یا گروه ها بر اساس توانایی تحمل ریسک تخصیص پیدا کند. در مشارکت های عمومی خصوصی، تخصیص ریسک باید به نحوی باشد که موجب ایجاد انگیزه در طرفین در زمینه پذیرش مسئولیت شده و موجبات افزایش حسابگری پروژه ها را فراهم نماید. در برخی از کشورها در اجرای پروژه های مشارکتی عمومی خصوصی، این پروژه ها باید به نحوی باشند که بخش خصوصی از تخصص خود استفاده نموده و بخش وسیع تری از کار را برعهده گرفته و میزان بالاتری از مسئولیت به آنها منتقل شود. مطابق برخی از مطالعات صورت پذیرفته، فقدان مهارت های لازم در زمینه تعیین، ارزیابی، ارزش گذاری و انتقال عوامل ریسکی منجر به عدم حصول درآمدهای قابل توجه برای دولت ها شده است. در این مقاله به این موضوع پرداخته می شود که کنسرسیوم های مشارکت عمومی خصوصی چگونه بسیاری از عوامل ریسکی را مدیریت می کنند. همچنین بسیاری از ابعاد ریسکی و مدیریت ریسک مشارکت های عمومی خصوصی در برخی از این پروژه ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته و راهکارهای مورد نیاز برای مواجهه و مدیریت اثربخش این ریسک ها برای دولت ها ارائه می گردد. با توجه به حرکت پیشرو در کشور به سمت تحقق قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی و واگذاری پروژه های زیرساختی دولت به بخش خصوصی توجه به فنون، مطالعات و تجارب کشورهای مختلف در مدیریت ریسک این گونه پروژه ها کمک قابل توجهی را در زمینه طراحی مناسب اینگونه پروژه ها در کشور خواهد نمود.