بررسی مقایسه ای سیاست های تأمین مسکن شهری اقشار کم درآمد ایران و ژاپن

با توجه به رشد روزافزون شهرنشینی در جهان کنونی و پیش بینی اسکان بیش از 60 درصد جمعیت جهان تا سال 2030 درشهرها، مسکن شهری به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای جامعه بشری قلمداد می گردد و همواره بخش عمده ای از هزینه های خانوارهایشهری را دربرمی گیرد؛ در این رو لزوم توجه به این مسئله، به ویژه در تأمین رفاه اقشار کم درآمد جامعه، توسط سیاست گذاران کلان و برنامه ریزان شهری، اهمیت ویژه ای می یابد. مسلماً بهره گیری از تجارب کشورهای پیشرفته و موفق در امر تأمین مسکن شهری می تواندراه گشای سایر جوامع؛ مانند ایران، در رفع این مسئله اساسی باشد. با توجه به اینکه کشور ژاپن پس از جنگ جهانی دوم و طی دوران رشدو سازندگی، با بحران مسکن شهری روبه رو شد و توانست با اتخاذ استراتژی های کارآمد ، این نیاز را طی دو دهه برطرف نماید، در این مقاله بر آن شدیم تا به بررسی مقایسه ای سیاست ها و برنامه های تأمین مسکن شهری اقشار آسیب پذیر جامعه (افراد کم درآمد) کشور ایران با کشور ژاپن بپردازیم. پژوهش حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی است و به روش توصیفی- تحلیلی به مرور اسناد سیاست های مذکور و مقایسه کارآمدی آن در دو کشور می پردازد تا در این طریق راهکارهای عملی برای حل مسئله مسکن شهری اقشار کم درآمد ایران که طبق آخرینآمار 15 درصد از جمعیت شهرنشین را به خود اختصاص می دهد، ارائه نماید.یافته های پژوهش، مؤید این مطلب است که سیاست های عمده تأمین مسکن شهری اقشار کم درآمد؛ از جمله اعطای زمین رایگان شهری به پروژه های انبوه سازی مسکن به منظور کاهش هزینه تمام شده و نیز پرداخت وام های بلندمدت ساخت مسکن، در هر دو کشور تا حد زیادی هم سو بوده است اما در نحوه اجرای آن، به ویژهتولی گری امر مسکن شهری، تفاوت های محسوسی مشاهده می گردد. در نتیجه با توجه به سیاست های موفق کشور ژاپن در حل معضلکمبود مسکن شهری و حتی دستیابی به مازاد عرضه کنونی، پیشنهادهایی برای رفع تقاضا و بهبود وضعیت مسکن اقشار کم درآمد شهرنشین در ایران ارائه گردیده است.

Keywords:

مسکن شهری , اقشار کم درآمد , اقتصاد شهر , ایران , ژاپن