کیفیت زندگی شهری؛ مروری بر ابعاد، عناصر و یافته های پژوهشی

مفهوم محوری در مطالعات مرتبط با کیفیت زندگی شهری، سنجش میزان و کیفیت تحقق نیازهای مادی و معنزوی شهروندان در دو بعدشاخص های ذهنی )کیفی( و عینی )کمی( در زمینه های مختلف )اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی( است. مطالعات در این خصوص از سال2399 مورد توجه متخصصان مسائل شهری قرار گرفت. در دهه های اخیر نیز مطالعات کیفیت زندگی ابتدا در کشورهای توسعه یافته و سپس جوامعدرحال توسعه بسط یافت. هد اصلی این مقاله، بررسی ابعاد، عناصر و مدل های مختلف سنجش کیفیت زندگی شهری می باشد که می تواند اطلاعزات مفیدی را در زمینه بهبود روش شناسی مطالعه این مهم در نواحی شهری ایران و برنامه ریزی توسعه به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهروندان فراهمنماید. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، ضمن بررسی مطالعات پیشین، نتایج یک مطالعه میدانی و پیمایشی در شهر همدان نیز اشاره مختصریشده است. نتایج داده های پیشین و مطالعه حاضر نشانگر اهمیت توجه به هر دو بعد ذهنی و عینی کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری است و نیزیافته های پیمایش در محلات بالا، متوسط و حاشیه در شهر همدان نشان می دهند که گزینه ایجاد کار و شغل با 38/5 درصد و توزیع عادلانه ترمنابع و امکانات شهری با 11 درصد، اولویت های اول و دوم انتخابی را از سوی پاسم گویان به خود اختصاص داده اند. از طرفی توسعه و بهبود مدارس با4/8 درصد، آخرین اولویت انتخابی بوده است

Keywords:

کیفیت زندگی , ابعاد عینی و ذهنی , برنامه ریزی شهری , توسعه