ارزیابی توان اکولوژیک سیمای سرزمین جهت توسعه کشاورزی آبی و دیم، مطالعه موردی :استان کردستان؛ حوضه خامسان

برای مدیریت پایدار سرزمین نیاز به دو فاکتور بسیار مهم است، یکی شناخت اجزا تشکیل دهنده ی آن و شناسایی نقش هایی که آن اجزا را با هم مرتبط می سازد و دیگری شناخت پتانسیل برای مدیریت پایدار و حفظ تعادل بین اجزا.از نظر وضعیت آب و هوایی حوضه خامسان برای کشاورزی آبی مناسب می باشد اما اکثر اراضی منطقه به علت عواملی ازقبیل شیب، فرسایش، عمق کم خاک، بیرون زدگی و سنگ ریزه برای زراعت آبی محدودیت دارد. هدف از این پژوهش استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره و مکان یابی زمینه ای مناسب برای توسعه کاربری کشاورزی آبی و دیمکاری بااستفاده از اصول آمایش سرزمین و GIS می باشد. در فرآیند اجرای این تحقیق، ابتدا با اتکا به بررسی و شناخت توان سرزمین، منابع اکولوژیکی شناسایی و سپس این اطلاعات براساس رهیافت سامانه ای، تجزیه و تحلیل، جمع بندی و تلفیق شدند و در نهایت به صورت لایه های اطلاعاتی در GIS آماده گردیدند. پس از ارزیابی توان اکولوژیکی کاربری ها،برای انتخاب بهترین گزینه ها و تعیین اولویت میان کاربری ها از روش AHP استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در کل با توجه به شرایط زیست محیطی حاکم بر منطقه 39/61 و43/63 درصد از کل مساحت حوضه نسبت به سایر مناطق دارای توان نسبتاً مطلوب تا کاملاً مطلوب(مجموع مساحت توانهای 1 تا 3) برای توسعه کشت آبی و دیمکاری می باشند. همچنین نتایج نشان داد که ترکیب GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی( AHP ) برای عملیاتی کردن برنامه های مدیریتی در حوضه خامسان مناسب است.

Keywords:

توان اکولوژیک , کاربری اراضی , GIS , AHP