تاثیر دوره بازگشت سیل بر هیدروگراف های حوزه نراب در قبل و بعد از اجرای اقدامات آبخیزداری

انجام اقدامات حفاظت آب و خاک و آبخیزداری در راستای حذف و یا تقلیل خسارات ناشی از استفاده ناشایست انسان از محیط طبیعی از جمله مواردی است که بعضا از سال های پیش آغاز گردیده و اکنون نیز ادامه دارد لکن ارزیابی عملکرد اقدامات آبخیزداری در راستای دستیابی به اهداف طرح های مربوطه تاکنون به طور علمی و منطقی در ایران کمتر مد نظر قرار گرفته است. ارزیابی پروژه های آبخیزداری امروزه از بنیادی ترین مسایلی است که در کشورها به منظور برنامه ریزی های آینده درزمینه طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام میگیرد در این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر دوره بازگشت سیل بر هیدروگراف های حوزه نراب در قبل و بعد از اجرای اقدامات آبخیزداری، حوزه آبخیز نراب انتخاب و بررسی شده است. این حوزه که از طریق جاده آسفالته شهر جیرفت- سد جیرفت میباشد که پس از طی مسافت 13 کیلومتر راه آسفالته توسط یک جاده خاکی به سمت راست و به طول 21 کیلومتر به مرز حوزه نراب میرسد. برای انجام این پژوهش ابتدا اطلاعات پایه حوزه شامل نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری اراضی، آمار رگبارها و اطلاعات سیلاب حوزه از سال 1381 تا 1393 و همچنین جزییات اقدامات آبخیزداری انجام شده از مراجع مرتبط اخذ گردید. شرایط واقعی در حوزه نراب با نرم افزار HEC- HMS مدلسازی شد که با توجه به سه واقعه رگباری کالیبره گردید. نتایج نشان میدهد دبی اوج سیلاب با دوره بازگشت های 5، 10، 20 و 50 سال به ترتیب( 30، 38/97، 58/68، (65/89)،( 30/17، 40/82، 54/48، 64/94)، (20، 29/86، 50/1،40)،( 30، 40، 42/7، 60/04 )درصد افزایش خواهد یافت و این نتایج بیانگر این امر است که با افزایش دوره بازگشت سیل اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز نراب کرمان نقش موثری نخواهد داشت. و دبی اوج سیلاب افزایش خواهد یافت. و هرچه دوره بازگشت سیل بیشتر میشود نقش اقدامات آبخیزداری کمتر خواهد شد.

Keywords:

اقدامات آبخیزداری , هیدروگراف سیل , دوره بازگشت , حوزه آبخیز نراب