سنجش و تبیین میزان توسعه شهری مختلط نمونه مطالعاتی شهر قایمشهر

توسعه شهری مبتنی بر اختلاط کاربری ها،یک استراتژی مطلوب برای چیدمان فضایی کاربری های شهری است.ترکیب فضاهای زندگی و کار در کنار یکدیگر، به صورت اختلاط تسهیلات تجاری،مسکن تک خانواری و مسکن چند خانواری طیقرن ها،ساکنان شهر را قادر ساخته است تا به صورت پیاده به مقاصد چندگانه در نزدیکی محل زندگیشان دست یابند.با وجود دگرگونی های زیاد در روند توسعه و برنامه ریزی کاربری های زمین؛در دهه های اخیر اختلاط کاربری ها یکی از اصولبنیادی برنامه ریزی در میان مفاهیم جدید توسعه شهری نظیر نوشهرگرایی،جنبش رشد هوشمند و توسعه پایدار گشته است.دراین نوشتار،معیارها و مدل های مختلف اندازه گیری عامل اختلاط کاربری ها معرفی می گردد؛ که ضمن بررسی آن ها دو روش شاخص انتروپی و روش رید اوینگ انتخاب و پژوهش به روش تحلیل داده های ثانویه و روش پیمایشی به کمک ابزارهای مختلفAHP،ARC GIS معادلات ریاضی،پرسشنامه بر روی محدوده مطالعاتی شهر قایمشهر انجام شد.سرانجام با ، روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی بدست آمده از دو روش فوق، یافته های تحقیق مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت.نتایج،حاکی از رشد 69 درصدی عملکرد تک کارکردی در سطح شهر قایمشهر و 4 درصدکاربری های چندکارکردیشامل الگوهای مسکونی-خدماتی،تجاری- خدماتی، تجاری- مسکونی و مسکونی- تجاری- خدماتی،در ابعاد گوناگون با میزان بیشترین سهم در بعد افق معادل 59.67 درصد،سپس بعد عمود معادل 32.27 درصدو کمترین سهم بعد اشتراک - بنیادمعادل 5.7 درصد است.چنان که میزان توسعه مختلط در بعد افق،بیشتر در بافت میانی و بیرونی شهر و بعد عمود،در بافت مرکزی شهر و سپس منطقه گذار با شدت کمتری)بین بخش مرکز تجارت شهر و واحدهای مسکونی بخش میانی شهر (با سهم بیشتری از مراکز تجاری،خدماتی واداری،مشاهده می شود.بنابراین بیشترین میزان اختلاط کاربری های زمین در بافتدرونی شهر و کمترین میزان در بافت بیرونی)غالبا پوشیده از باغات و مزارع(است.در نهایت راه کارهایی در انطباق با شرایط کنونی شهر قایمشهر در حوزه توسعه مختلط برای تصمیم گیران و حامیان اجرایی در تهیه طرح های توسعه شهری مختلط پیشنهاد گردید.

Keywords:

اختلاط کاربری , نوشهرگرایی , رشد هوشمند , ابعاد کاربری مختلط , سنجش توسعه مختلط , شهر قایمشهر