ارزیابی تحمل به شوری در لاین های اینبرد نوترکیب گندم با استفاده از شاخص های تنش شوری

به منظور ارزیابی شاخص های تحمل به شوری و درک واکنش اینبرد لاین های گندم به تنش شوری، آزمایشی در سال زراعی 1391 بر روی 319 لاین نوترکیب خالص (RIL F7) گندم نان، حاصل از تلاقی رقم روشن (متحمل به شوری) و رقم فلات (حساس به شوری)، به همراه والدین و 3 شاهد ( ارگ، بم و کویر) در قالب طرح آلفا لاتیس با 2 تکرار در دو مکان (شاهد و تنش) در ایستگاه تحقیقات شوری یزد انجام شد. به منظور ارزیابی تحمل به شوری لاین های اینبرد تعداد 8 شاخص تحمل به شوری شامل شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص بهره وری متوسط، شاخص میانگین هندسی بهره وری، شاخص میانگین هارمونیک، شاخص تحمل به تنش، شاخص شدت تنش و شاخص تحمل تنش تغییریافته بر اساس عملکرد لاین ها در محیط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. ضریب همبستگی بین شاخص ها نشان داد که شاخص های MP، TOL، STI و GMP بالاترین ضرایب همبستگی را با عملکرد در شرایط نرمال داشتند، همچنین شاخص های Harm، MSTI، GMP و STI بالاترین ضرایب همبستگی مثبت را با عملکرد در شرایط تنش شوری دارا بودند. تجزیه به مولفه ها برای شاخص های تحمل به شوری دو مولفه شناسایی نمود که مولفه اول پایداری عملکرد و تحمل به تنش شوری و مولفه دوم، حساسیت به تنش شوری و پتانسیل عملکرد نامیده شد. نتایج نشان دادند که در شرایط بدون تنش لاین های شماره 117، 151، 42 و 33 و در شرایط تنش لاین های 56، 151، 75 و 305 بیشترین عملکرد دانه را داشتند. شاخص های MP، GMP و STI جز بهترین شاخص ها برای شناسایی لاین های برتر می باشند، با استفاده از روش ترسیمی بای پلات دو مولفه های اصلی اول، لاین های 313، 164، 151، 5، 33، 41، 115، 117، 42، 20، 107 و 132 به عنوان ژنوتیپ های متحمل با عملکرد بالا شناسایی شدند.

Keywords:

گندم , تنش شوری , شاخص های مقاومت به شوری