بررسی روشهای تهیه آب شیرین از منابع آبهای شور جهت مصارف استراتژیک

ایران کشوریست که بیشتر مساحت آن در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد. از سوی دیگر کشور ایران به آبهای آزاد در جنوب کشور و همچنین دریای مازندران در شمال دسترسی دارد. توجه به تکنولوژی تهیه آب شیرین از منابع آب شور برای مصرف شرب و بخش کشاورزی جهت تولید محصولات استراتژیک در زمانهای بحرانی اهمیت زیادی دارد. هدف از این تحقیق بررسی راهکارهای عمده تهیه آب شیرین از منابع آب شور و استفاده از آن در مصارف مختلف می باشد. شورزدایی به معنای فرایندیست که طی آن نمک از آب شور جداسازی می شود و محصول آن آب شیرین و شورابه می باشد. به طور کلی دو روش عمده برای این کار وجود دارد. روش استفاده از حرارت و روش استفاده از غشای نیمه تراوا. حدود نیمی از آب شورزدایی شده در جهان طریق فرایند گرمایی تولید می شود. در این فرایند در حقیقت چرخه آبی موجود در کره زمین تقلید می شود. ابتدا آب بخار می شود سپس بخار آب متراکم شده و به مایع تبدیل می گردد. در آزمایشگاه، آب تا نقطه جوش حرارت داده می شود تا بیشترین مقدار بخار تولید شود. برای اینکه این عمل توجیه اقتصادی داشته باشد، مقدار فشار اتمسفر پیرامونی کاهش داده می شود تا آب در دمای پایین تری به جوش آید. روش تقطیر سریع چند پایه ایی، تقطیر به روش چند خروجی و تقطیر به روش تراکم بخار از جمله روشهای اصلی فرایند گرمایی هستند. از غشاهای مصنوعی به شکل تجاری در دو فرایند الکترودیالیز و اسمز معکوس استفاده می شود. در هر دو فرایند از توانایی غشاها برای جداسازی آب از نمکهای محلول استفاده می شود اما روش انجام کار در این دو روش با هم متفاوت است. در فرایند اسمز معکوس، آب شور تحت نیروی فشاری بسیار زیاد از غشا عبور داده می شود و طی آن آب شیرین تولید می گردد و آب شور و نمکهای محلول در طرف دیگر غشا باقی می مانند. در روش الکترودیالیز، یک پتانسیل الکتریکی به آب شور وارد می شود به نحویکه یونهای محلول به سمت الکترودهای غیر همنام حرکت می کنند. در مسیر حرکت آنها غشاهایی قرار داده می شود که آب و یونهای محلول را از هم جدا می کند. استفاده از فناوری نانو در جهت کاهش هزینه تولید آب شیرین و ساخت غشاهای کاراتر نیز در حال افزایش است. از فرایند شورزدایی دو محصول عمده آب شیرین و شورابه تولید می شود. از آب شیرین برای مصارف مختلف آشامیدنی تا کشاورزی میتوان استفاده کرد. از شورابه نیز می توان برای مصارفی همچون تهیه عناصر شیمیایی، انواع نمکها و همچنین تولید انرژی استفاده کرد.

Keywords:

آب شور , آب شیرین , شورزدایی , پدافند غیرعامل